ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (Reserve Bank) ਨੇ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਧੋਖਾਧੜੀ (Fraud in case of gold loan) 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਰੁਖ਼ ਸਖਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਨੇ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਧੋਖਾਧੜੀ, ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਵਿੱਚ ਡਿਫਾਲਟ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਵਸੂਲੀ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਯਤਨਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਧੋਖਾਧੜੀ
RBI ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਬੈਂਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਿਸਟਮ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਦੋ ਸਰਕਾਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ, ਜਿਸ 'ਚ ਬੈਂਕ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਸਟਮ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਦੋਵਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ 'ਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਡਾਟਾ ਮੰਗਿਆ ਹੈ।
ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਮਿਲੀ ਹੈ ਹਦਾਇਤ
ET ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਮੰਗਵਾਇਆ ਡਾਟਾ
ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਬੈਂਕ ਦੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਪਣੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਡਾਟਾ ਤੱਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਲਈ ਡੇਟਾ ਵੱਡੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਬਾਰੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸੂਚਨਾ ਭੰਡਾਰ ਤੋਂ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਛੋਟੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ CIBIL ਵਰਗੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਸੂਚਨਾ ਬਿਊਰੋ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਡੇਟਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਵੱਡੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕੇਂਦਰੀ ਰਿਪੋਜ਼ਟਰੀ ਜਾਂ ਸੀਆਈਬੀਆਈਐਲ ਵਿੱਚ ਕੈਪਚਰ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਧੋਖਾਧੜੀ
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਕੁਝ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵਿਸਲਬਲੋਅਰਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਕ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕੁਝ ਦੋਸਤਾਨਾ ਗਾਹਕਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੇ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਦਿੱਤਾ। ਯਾਨੀ ਸੋਨਾ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖੇ ਬਿਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਗਾਹਕਾਂ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਅਦਾਇਗੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਬੈਂਕ ਦੇ ਖਰਚ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਲੋਨ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਫੀਸਾਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਆਜ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕਰਕੇ ਗੜਬੜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੈਂਕ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਗੋਲਡ ਲੋਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਟੀਚਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ।