UPI Transactions: ਦੇਸ਼ 'ਚ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟ ਇੰਟਰਫੇਸ (UPI) ਨੇ ਨਵੰਬਰ 'ਚ ਨਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਫਾਸਟੈਗ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵੀ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਮੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (ਐਨਪੀਸੀਆਈ) ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਯੂਪੀਆਈ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨਾਂ ਰਾਹੀਂ 17.4 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੋਏ। ਇਹ ਅਕਤੂਬਰ 'ਚ ਹੋਏ 17.16 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਤੋਂ 1.4 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਕੁੱਲ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ 1.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ 11.41 ਅਰਬ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕੇ 11.24 ਅਰਬ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਸੇ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੋਇਆ।
ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਹੋਣਗੇ 100 ਕਰੋੜ ਯੂਪੀਆਈ ਟ੍ਰਾਂਜੇਕਸ਼ਨ
ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2027 ਤੱਕ ਯੂਪੀਆਈ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 100 ਕਰੋੜ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ 90 ਫੀਸਦੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ UPI ਰਾਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਫਾਸਟੈਗ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਧਿਆ ਪਰ ਘੱਟ ਗਈ ਰਕਮ
NPCI ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ 54 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਵੀ 46 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਤੰਬਰ, 2023 ਵਿੱਚ, 15.8 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ ਦੇ 10.56 ਬਿਲੀਅਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੋਏ। ਨਵੰਬਰ 'ਚ 32.1 ਕਰੋੜ ਫਾਸਟੈਗ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਹੋਏ ਜਦਕਿ ਅਕਤੂਬਰ 'ਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 32 ਕਰੋੜ ਸੀ। ਫਾਸਟੈਗ ਰਾਹੀਂ 5303 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਦਕਿ ਅਕਤੂਬਰ 'ਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 5539 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। ਫਾਸਟੈਗ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਧਿਆ ਹੈ ਪਰ ਰਕਮ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ।
IMPS ਦਾ ਘੱਟ ਹੋਇਆ ਇਸਤੇਮਾਲ
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ IMPS (Immediate Payment Service) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨਵੰਬਰ 'ਚ ਇਹ 4 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਕੇ ਸਿਰਫ 47.2 ਕਰੋੜ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ UPI ਨੇ IMPS ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ, AEPS (Aadhaar Enabled Payment System) ਵੀ 10 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 11 ਕਰੋੜ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਏਈਪੀਐਸ ਰਾਹੀਂ 29640 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਯੂਪੀਆਈ, ਟੈਪ ਐਂਡ ਪੇ ਅਤੇ ਹੈਲੋ ਯੂਪੀਆਈ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਕਦ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਤੋਂ ਦੂਰ ਲਿਜਾਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੇ UPI ਪੇਮੈਂਟ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਆਸਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।