Devika Rani Birth Anniversary: ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾਦਾ ਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ ਨੇ ਸਾਲ 1913 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ ਜੋ ਬਿਲਕੁਲ ਨਵੀਆਂ ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੇਬਾਕ ਅਦਾਕਾਰਾ ਆਈ ਜਿਸ ਨੇ ਕੋਈ ਵੀ ਸੀਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ। ਉਸ ਦੌਰ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਸ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿਚ ਕਈ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਏ।
ਜੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਡਰੀਮ ਗਰਲ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ। ਜਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ 'ਫਸਟ ਕਿੱਸ' ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਏ। ਆਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਯਾਤਰਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ।
ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ
ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਚੌਧਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 30 ਮਾਰਚ 1908 ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਾਖਾਪਟਨਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਮਨਮਥਨਾਥ ਚੌਧਰੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਲੀਲਾ ਦੇਵੀ ਚੌਧਰੀ ਦੋਵੇਂ ਡਾਕਟਰ ਸਨ। ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ ਜੋ ਡਾਕਟਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮਾਲਕ ਵੀ ਸਨ ਅਤੇ ਕਰਨਲ ਵੀ ਸਨ।
ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਮਾਂ ਲੀਲਾ ਦੇਵੀ ਰਾਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਦੀ ਭਤੀਜੀ ਸੀ। ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਣ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ 9 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਇੱਕ ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਲੰਡਨ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਅਦਾਕਾਰੀ-ਸੰਗੀਤ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਲਈਆਂ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਕਲਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਦੀ ਕਲਾ ਵੀ ਸਿੱਖੀ।
ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫਿਲਮ
ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਕਾਲਜ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਰਾਏ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਜੋ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ, ਐਕਟਿੰਗ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵੀ ਲਿਖਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੋਸਤੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਲ 1929 ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵਿਕਾ ਅਤੇ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਰਾਏ ਨੇ 'ਕਰਮਾ' (1933) ਨਾਂ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਬਣਾਈ।
ਇਹ ਫਿਲਮ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਰਾਏ ਨਾਲ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਫਿਲਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਅਤੇ ਦੇਵਿਕਾ ਭਾਰਤ ਆਏ ਅਤੇ ਮੁੰਬਈ 'ਚ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਹਾਊਸ 'ਬਾਂਬੇ ਟਾਕੀਜ਼' ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਹਾਊਸ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਨਵਾਂ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਉੱਨਤ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
'ਬਾਂਬੇ ਟਾਕੀਜ਼' ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫਿਲਮ 'ਜੀਵਨ ਨਈਆ' ਬਣਾਈ, ਜਿਸ 'ਚ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਅਤੇ ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ 'ਚ ਨਜ਼ਰ ਆਏ। ਇਸ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਫਿਲਮ 'ਅਛੂਤ ਕੰਨਿਆ' ਕੀਤੀ ਜੋ ਸੁਪਰਹਿੱਟ ਰਹੀ। ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਅਤੇ ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਰਿਕਾਰਡ
ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬੇਬਾਕ, ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਅਤੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਅਦਾਕਾਰਾ ਸੀ। ਉਹ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਢਾਲ ਲੈਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਵੀ ਖੁਦ ਗਾਉਂਦੀ ਸੀ। 1933 ਦੀ ਫਿਲਮ ਕਰਮਾ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫਿਲਮ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇਸ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਰਾਏ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਿਸਿੰਗ ਸੀਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਕਿਸਿੰਗ ਸੀਨ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਕਿੱਸ ਪੂਰੇ 4 ਮਿੰਟ ਲਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਕਿਸਿੰਗ ਸੀਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਫਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੀ 'ਫਸਟ ਲੇਡੀ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ 'ਚ ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ 'ਡ੍ਰੀਮ ਗਰਲ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਕੰਪਨੀ 'ਬਾਂਬੇ ਟਾਕੀਜ਼' 'ਚ ਬਣੀ ਫਿਲਮ ਕਿਸਮਤ (1943) ਨੇ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ 'ਤੇ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਫਿਲਮ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫਿਲਮ ਹੈ।
ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ
ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੇ ਪਤੀ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਰਾਏ ਦੀ ਸਾਲ 1940 ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨੇ 'ਬਾਂਬੇ ਟਾਕੀਜ਼' ਦਾ ਚਾਰਜ ਸੰਭਾਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ੇਅਰ ਵੇਚ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਸਾਲ 1945 ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਸਵੇਤੋਸਲਾਵ ਰੋਰਿਚ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋ ਗਈ।
ਖਬਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸ ਨੇ ਇੱਥੇ ਕਾਫੀ ਜਾਇਦਾਦ ਖਰੀਦੀ ਅਤੇ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਤੀ ਦੀ ਵੀ ਸਾਲ 1993 ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਕੱਲੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਬਿਮਾਰ ਰਹਿਣ ਲੱਗੀ। ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਮੌਤ 9 ਮਾਰਚ 1994 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ।