CBSE Making Big Changes: ਸੈਂਟਰਲ ਬੋਰਡ ਆਫ ਸੈਕੰਡਰੀ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ (CBSE) ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੀਬੀਐਸਈ ਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 10ਵੀਂ ਅਤੇ 12ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਅਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਮੁਤਾਬਕ 10ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ 5 ਦੀ ਬਜਾਏ 10 ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਪੇਪਰ ਦੇਣੇ ਹੋਣਗੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 12ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ 5 ਦੀ ਬਜਾਏ 6 ਵਿਸ਼ੇ ਪਾਸ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ। ਬਦਲਾਅ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਫਰੇਮਵਰਕ ਨੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਹੈ।
10ਵੀਂ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਇਹ ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਹੁਣ 10ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ 2 ਦੀ ਬਜਾਏ 3 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2 ਮੂਲ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। 10ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ 7 ਵਿਸ਼ੇ ਜੋੜਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਗਣਨਾ ਚਿੰਤਨ, ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਵਿਗਿਆਨ, ਕਲਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਵੋਕੇਸ਼ਨਲ ਸਿੱਖਿਆ, ਸਰੀਰਕ ਸਿੱਖਿਆ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। 3 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਗਣਨਾਤਮਕ ਸੋਚ, ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਬਾਹਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਹੋਰ 3 ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸਾਰੇ 10 ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ 11ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸਾਰੇ 10 ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਵਿਸ਼ੇ ਪਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅਗਲੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ।
ਇਹ ਬਦਲਾਅ 12ਵੀਂ 'ਚ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ12ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਲਈ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵਿੱਚ 1 ਦੀ ਬਜਾਏ 2 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 1 ਭਾਸ਼ਾ ਮੂਲ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ 5 ਦੀ ਬਜਾਏ 6 ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। 6 ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ 2 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਾਲੇ 4 ਵਿਸ਼ੇ ਅਤੇ 5ਵਾਂ ਵਿਕਲਪਿਕ ਵਿਸ਼ਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਾਫੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ 9ਵੀਂ, 10ਵੀਂ, 11ਵੀਂ ਅਤੇ 12ਵੀਂ ਦੇ ਵਿਦਿਅਕ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ ਘੰਟੇCBSE ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਬਦਲਾਅ ਸਕੂਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਫਰੇਮਵਰਕ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਗੇ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਿਆਰੀ ਸਕੂਲ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰਸਮੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। CBSE ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੁਣ 1 ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 1,200 ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਅਧਿਆਪਨ ਘੰਟਿਆਂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ 40 ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਮਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਹਰੇਕ ਵਿਸ਼ੇ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਔਸਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 1,200 ਘੰਟੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ।
ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਦੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੀਆਂ?ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੀਬੀਐਸਈ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਬਾਰੇ ਸਕੂਲ ਮੁਖੀਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਤੋਂ ਫੀਡਬੈਕ ਲਿਆ ਸੀ, ਸਾਰਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਅਤੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਨ ਦੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ CBSE ਨੇ ਸਾਰੇ ਪਹਿਲੂਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਿਸ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।