Bangladesh Crisis: ਅੱਜ ਫੌਜ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਖਤਾ ਪਲਟ ਦਿੱਤਾ। ਸ਼ੇਖ ਹਸੀਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਲਹਾਲ ਉਹ ਭਾਰਤ 'ਚ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਚਲੇ ਜਾਵੇਗੀ। ਆਓ ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਇੱਕ ਗਲਤੀ ਕਾਰਨ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅੱਜ ਦਾ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ।
14 ਅਗਸਤ 1947 ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਤਾਂ ਇਹ ਦੋ ਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ। ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ। ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਜੋ ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਹੈ, ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਸੀ। ਪਰ ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਸੀ। ਜਿਨਾਹ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਇਸ ਦੀ ਲਿਪੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੀ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ।
ਅਸਲ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ 56 ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਬੰਗਾਲੀ ਬੋਲਦੇ ਸਨ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉਰਦੂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੰਗਾਲੀ ਵੀ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਜਿਨਾਹ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।
ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਇੱਕ ਗਲਤੀ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟੁੱਟ ਗਿਆ
ਫਰਵਰੀ 1948 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਕਿ ਉਰਦੂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬੰਗਾਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਿਨਾਹ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਨੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਮੰਗ 'ਤੇ ਬਣਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉਰਦੂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਇਕ ਸਾਂਝੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੋਵੇ ਜੋ ਸਿਰਫ ਉਰਦੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਭਾਸ਼ਾ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ
ਜਿਨਾਹ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ। ਦਰਅਸਲ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਤਾਂ ਉਥੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇਕ ਹੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹੇਗੀ ਅਤੇ ਉਹ ਹੈ ਉਰਦੂ।
ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੋਏ, ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਅੱਗ ਵਧਦੀ ਗਈ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਭਾਸ਼ਾ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਚੰਗਿਆੜੀ ਮਸ਼ਾਲ ਬਣ ਗਈ। ਇਸ ਮਸ਼ਾਲ ਦੀ ਅੱਗ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੇ 1971 ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਦੇਸ਼ 'ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼' ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।