ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਨੇ ਦਸਤਕ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਐਨਸੀਆਰ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਹਵਾਵਾਂ ਚੱਲਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਕਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਜਾਂ ਤਾਪਮਾਨ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿੰਨਾ ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਨ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿੰਨੀ ਗਰਮੀ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਛੇ ਘੰਟੇ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ 100 ਫੀਸਦੀ ਹੁਮਸ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਛੇ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਮੌਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲਾ ਪਸੀਨਾ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅੰਗ ਬੇਕਾਰ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਨਾਸਾ ਦੀ ਜੈਟ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕੋਲਿਨ ਰੇਮੰਡ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਦੀ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਮਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਵੈਟ ਬਲਬ ਤਾਪਮਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਫਾਰਸ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪੱਧਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਵਾਰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੋਲਿਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ 100 ਫੀਸਦੀ ਹੁਮਸ ਵਾਲਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ 2 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਵੀ ਵੱਡੀ ਮੌਤ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਛੇ ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਵੀ ਬਣੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਕਾਫੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਕਾਰਨ ਵੀ ਮਾਇਨੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਮਰੇਗਾ ਨਹੀਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ 61 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਵੈਟ ਬਲਬ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਈ।
ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਮੁਤਾਬਕ ਗਰਮੀ ਜਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੁਲਾਈ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਗਰਮ ਮਹੀਨਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੈਟ ਬਲਬ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਵਾਪਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਲਿਨ ਰੇਮੰਡ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 40 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੈਟ ਬੱਲਬ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੁੱਗਣੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਨ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਹਾਕਿਆਂ 'ਚ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 2.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਵਧ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਅਤੇ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੁਮਸ ਵਾਲਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ 100 ਫੀਸਦੀ ਹੁਮਸ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ 46 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਅਤੇ 50 ਫੀਸਦੀ ਹੁਮਸ ਵਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਿਹਤਮੰਦ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਤਾਪਮਾਨ 30.6 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ 'ਤੇ ਵਿਗੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਿਆ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ, ਨੇਚਰ ਜਰਨਲ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਵਧ ਰਹੇ ਵੈਟ ਬਲਬ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਤਾਪਮਾਨ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਪਸੀਨੇ ਦੀਆਂ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ।