ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਹਰ ਪਾਸੇ ਰਾਜਿਆਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂਗੇ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਵੀ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੁਖੀ ਕਿਵੇਂ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਲਾਗੂ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਖੁਦ ਆਪਣਾ ਨਵਾਂ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਚੁਣਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੁਖੀ ਕੌਣ ਹੈ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਚਲਦੀ ਹੈ। ਸਧਾਰਨ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਇੱਕ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਹੈ। ਰਾਜਾ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਚੁਣਦਾ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਓ ਸਮਝੀਏ ਕਿ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਸਕ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਰਾਜ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬੈਠਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਾਂ ਰਾਜਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰਾਜਾ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਚਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ, ਦੂਜਾ ਪੂਰਨ ਰਾਜਤੰਤਰ, ਤੀਜਾ ਸੰਘੀ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਰਤ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਰਾਜਤੰਤਰ ਵਿੱਚ, ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸ਼ਕਤੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜੇ ਕੋਲ ਰਸਮੀ ਕਰਤੱਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੋਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਸ ਕੋਲ ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਜਾਂ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸ਼ਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਾਪਾਨ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਅਤੇ ਡੈਨਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਰਾਜਤੰਤਰ ਹਨ।ਇੱਕ ਪੂਰਨ ਰਾਜਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜੇ ਕੋਲ ਪੂਰੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸੋਧਣ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ। ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਵੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ
।ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਿਰਫ 3 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਐਸਵਾਤੀਨੀ ਅਤੇ ਵੈਟੀਕਨ ਸਿਟੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵੈਟੀਕਨ ਸਿਟੀ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਸਿਰਫ 1000 ਲੋਕ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਾਜੇ ਵੀ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸਿਸਟਮ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਅਤੇ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੈ। ਫੈਡਰਲ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਉਦਾਹਰਣ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਹਰੇਕ ਰਾਜ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਨੇਤਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਚੁਣਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਾਂ ਯਾਂਗ ਡੀ-ਪਰਟੂਆਨ ਅਗੋਂਗ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਾਜਤੰਤਰ ਵੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਮਿਸ਼ਰਤ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਖਾਸ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਵੰਡ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜਾਰਡਨ, ਲੀਚਟਨਸਟਾਈਨ ਅਤੇ ਮੋਰੋਕੋ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੈ।