ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਘਰ ਜਾਂ ਕਾਰ ਦਾਜ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਨੂੰ ਦਾਜ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜੀ ਹਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਵੇਗੀ ਪਰ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਮੁੰਬਈ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇਹ ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀ।
ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਯਾਤਰੀ ਵਾਸਕੋ ਡੀ ਗਾਮਾ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਮੁੰਬਈ ਟਾਪੂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਤੇ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬੰਬਈ ਰੱਖਿਆ। ਪੁਰਤਗਾਲੀਆਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਕਿਲਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਕਿਸ ਨੂੰ ਦਾਜ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ?
17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਰਾਜਾ ਚਾਰਲਸ ਦੂਜੇ ਨੇ ਪੁਰਤਗਾਲ ਦੀ ਬ੍ਰਾਗਾਂਜ਼ਾ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਕੈਥਰੀਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਪੁਰਤਗਾਲ ਨੇ ਬੰਬਈ ਸ਼ਹਿਰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਨੂੰ ਦਾਜ ਵਜੋਂ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਸੌਦਾ 1661 ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਵਿਆਹ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਬੰਬਈ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਸੀ। ਇਹ ਸੌਦਾ ਇੰਗਲੈਂਡ ਲਈ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਰ ਜਮਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ
ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਬੰਬਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਪਾਰਕ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਇੱਥੇ ਬੰਦਰਗਾਹ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਈ ਉਦਯੋਗਿਕ ਇਕਾਈਆਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬੰਬਈ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਲ 1995 'ਚ ਬੰਬਈ ਦਾ ਨਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਮੁੰਬਈ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅੱਜ ਮੁੰਬਈ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ, ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵੀ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।