Interest Free Islamic Banks in world: ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਹਨ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਯਮ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਦੋਵੇਂ ਬੈਂਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਬੈਂਕ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂਗੇ ਜੋ ਸ਼ਰੀਆ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ 'ਤੇ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਾਮੀ ਬੈਂਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਰੀਆ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਸ਼ਰੀਆ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਇੱਕ ਇਸਲਾਮੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਨਾ ਵਧਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ 'ਤੇ ਤਰਕ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਇਸਲਾਮਿਕ ਬੈਂਕਿੰਗ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਕਿੰਨੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸਲਾਮੀ ਬੈਂਕ ਕੀ ਹੈ?
ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਜੋ ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਭਾਵ ਸ਼ਰੀਆ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮਿਕ ਬੈਂਕਿੰਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵਿਆਜ਼ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਆਪਣੇ ਖਾਤਾਧਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੈਂਕਾਂ ਦਾ ਪੈਸਾ ਗੈਰ-ਇਸਲਾਮਿਕ ਕੰਮਾਂ 'ਚ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 75 ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ 350 ਇਸਲਾਮਿਕ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸਲਾਮੀ ਬੈਂਕ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ?
• ਬੱਚਤ ਖਾਤਾ
• ਨਿਵੇਸ਼ ਖਾਤਾ
• ਜ਼ਕਾਤ ਖਾਤਾ
ਇਸਲਾਮੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਾਹਕ ਆਪਣਾ ਪੈਸਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਗਾਹਕ ਦੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਬਚਤ ਖਾਤੇ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵਿਆਜ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬੈਂਕ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਮੰਗ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾ ਇਸਲਾਮੀ ਬੈਂਕ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ
ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਇਸਲਾਮੀ ਬੈਂਕ 1983 ਵਿੱਚ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਲਾਮਿਕ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਵਪਾਰਕ, ਵਪਾਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ 1993 ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅੱਜ ਗਲੋਬਲ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਵਿੱਤ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਆਕਾਰ 1.6 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।