Earthquake Prediction Research Technology: ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ 'ਚ ਆਏ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੇਪਾਲ 'ਚ ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਹੋਈ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਰਾਹਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਭੂਚਾਲ ਆਏ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਯਾਨੀ ਜੇ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਭੁਚਾਲਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਭੁਚਾਲਾਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਜਾਨ-ਮਾਲ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਤੁਰਕੀ ਤੇ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਨੇਚਰ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਖੋਜ 'ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਖੋਜ ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ 'ਚ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ 'ਚ ਆਏ 7.8 ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਡੇ ਭੂਚਾਲਾਂ ਕਾਰਨ ਕਰੀਬ ਅੱਠ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
50 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਮੌਤ
ਇਸ ਸਾਲ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਆਏ ਭੂਚਾਲ ਵਿਚ 50 ਹਜ਼ਾਰ 700 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਇਸ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ 3 ਲੱਖ 45 ਹਜ਼ਾਰ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਅਤੇ 40 ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ।
ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ 40 ਮੀਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ
ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਤੁਰਕੀ-ਸੀਰੀਆ ਵਿਚ 40 ਮੀਲ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ 8 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਭੂਚਾਲ ਪੂਰਬੀ ਐਨਾਟੋਲੀਅਨ ਫਾਲਟ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਅੱਠ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਦੇ 40 ਮੀਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਊਰਜਾ ਰੀਲੀਜ਼ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇਹ ਸਿਗਨਲ ਇੱਕ ਸੈਕੰਡਰੀ ਨੁਕਸ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਅਣਡਿੱਠ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ
ਇਸ ਖੋਜ ਦੀ ਮੁੱਖ ਲੇਖਕ ਪੈਟਰੀਸ਼ੀਆ ਮਾਰਟੀਨੇਜ਼-ਗਾਰਜ਼ਨ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਸਹੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਕੰਮ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜੋ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈ ਉਹ ਭੂਚਾਲ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਵੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਖੇਤਰੀ ਜਾਂਚਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ ਵੱਡੇ ਭੂਚਾਲਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਭਾਰੀ ਤਬਾਹੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਤਕਨੀਕ 'ਚ ਕੋਈ ਵੀ ਤਰੱਕੀ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ 'ਚ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।