ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਦਾ ਨਾਂਅ ਭਾਰਤ 'ਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਚਰਚਾ 'ਚ ਆਇਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ ਆਈਸੀ 814 ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਹਾਈਜੈਕ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਤਿੰਨ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ 'ਚ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਦਾ ਨਾਂਅ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੰਧਾਰ ਲਿਜਾ ਕੇ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਮਸੂਜ ਅਜ਼ਹਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਹੈ ਕਹਾਣੀ।
ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਭਾਰਤ ਕਿਵੇਂ ਆਇਆ?
ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਆਪਣੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ 10 ਜੁਲਾਈ 1968 ਨੂੰ ਬਹਾਵਲਪੁਰ 'ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਸੂਦ ਦੇ ਪਿਤਾ ਬਹਾਵਲਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਹੈੱਡਮਾਸਟਰ ਸਨ। ਉਹ ਪੰਜ ਭਰਾ ਤੇ ਛੇ ਭੈਣਾਂ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਦੋਸਤ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਉਸਨੇ ਬਿਨੌਰੀ ਮਸਜਿਦ ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਜਾਮੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਆਲਮੀਆ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਰਕਤ-ਉਲ-ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ (HUM) ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਵੀ ਉੱਥੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਮਸੂਦ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਇੱਥੋਂ ਮਸੂਦ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੇ ਫਿਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲਾ ਗਿਆ।
ਆਪਣੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਦੀ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਮਸੂਦ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਹਰਕਤ-ਉਲ-ਜੇਹਾਦ (HUJI) ਅਤੇ HUM (ਦੋਵੇਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ) ਨੂੰ ਹਰਕਤ-ਉਲ-ਅੰਸਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਿਲਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜਨਵਰੀ 1994 ਵਿੱਚ ਫ਼ੈਸਲਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਹੁਕਮਾਂ ਨੂੰ ਉਥੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕਾਡਰਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਥੇ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੂਜੀ ਅਤੇ ਹਮ ਵਿਚਕਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਮਤਭੇਦਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣਾ ਵੀ ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਸੀ। ਮੈਂ 29 ਜਨਵਰੀ 1994 ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਬਿਮਨ ਦੀ ਫਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਢਾਕਾ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਆਇਆ। ਮੈਂ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਫਿਰ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਪੋਰਟ ਦੇ ਡਿਊਟੀ ਅਫਸਰ ਨੇ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤੀ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪਾਸਪੋਰਟ 'ਤੇ ਮੋਹਰ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਸੂਦ ਅਜ਼ਹਰ ਨੂੰ ਫਰਵਰੀ 1994 'ਚ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।