Child Care : ਬੱਚਾ ਬਹੁਤ (Tantrums) ਨਖ਼ਰੇ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਉਸਦਾ ਨਖ਼ਰੇ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਲੋੜ ਪੂਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਉਸ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਪਛਾਣਨਾ ਹੈ, ਇੱਥੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ...
ਬੱਚੇ ਨਖ਼ਰਾ ਕਿਵੇਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ?
ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਨਖ਼ਰੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਰੋਂਦੇ ਹਨ, ਹਮਲਾਵਰ ਵਿਹਾਰ (Aggressive behaviour) ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਬੱਚੇ ਨਖ਼ਰਾ ਕਿਉਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ?
- ਬੱਚੇ ਕਈ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਨਖ਼ਰਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨਖ਼ਰੇ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ।
- ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 1 ਤੋਂ 3 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਖ਼ਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ, ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੰਚਾਰ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਰੋਣਾ ਅਤੇ ਜ਼ੋਰ ਪਾਉਣ ਨੂੰ ਹੀ ਸਹੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ।
- ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜੇ ਤਕ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਿੱਖਿਆ ਕਿ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨਾ ਹੈ।
- ਨਖ਼ਰੇ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਤੁਹਾਡਾ ਧਿਆਨ, ਤੁਹਾਡਾ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਨਖ਼ਰਾ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਤ ਹੋ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਰਕੀਬ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ।
- ਭੋਜਨ ਵਿਚ ਨਖ਼ਰੇ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਬੱਚੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਵੋਗੇ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਜਾਂ ਡੱਬਾਬੰਦ ਭੋਜਨ।
ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਨਖ਼ਰੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ?
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਦੇ ਨਖ਼ਰੇ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਲੋੜਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾ ਹੋ ਪਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਅਤੇ ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਸ਼ਾਂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਚੰਗੇ ਮੂਡ ਵਿਚ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਓ ਅਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਨਖ਼ਰੇਬਾਜ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਖ਼ਰੇ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਤਾਂ ਬੱਚਾ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਚੀਕਣਾ, ਰੋਣਾ ਅਤੇ ਭੱਜਣ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਜੇ ਲੋੜ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਾਉਂਸਲਰ ਜਾਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਦੀ ਮਦਦ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।