Childhood Issues : ਲੋਅ ਮੂਡ ਅਤੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੱਚੇ ਵੀ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਬਾਰੇ ਇਹ ਸੋਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਚਿੰਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੇਗੀ। ਪਰ ਇਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ਼ ਕਰੀਅਰ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਤਣਾਅ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ, ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਘਾਟ, ਮਾਪਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸਹੀ ਧਿਆਨ ਨਾ ਮਿਲਣਾ ਜਾਂ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।


ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ 'ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਇਨ ਚਿਲਡਰਨ ਐਂਡ ਅਡੋਲੈਸੈਂਟਸ: ਏ ਰਿਵਿਊ ਆਫ ਇੰਡੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼' ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ 7 ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬੱਚਾ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੀ ਕਮੀ, ਲੋਅ ਮੂਡ ਅਤੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਮਾੜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 97 ਫੀਸਦੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਮਾਪੇ ਇਸ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ, ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।


ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਟੀਨਏਜ਼ਰਸ ਤਕ


ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 13 ਤੋਂ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹਰ 4 ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਮੂਡ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਉਮਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਦੁਨੀਆਂ, ਰਿਸ਼ਤੇ, ਸਮਾਜ, ਆਪਣਾ-ਅਜਨਬੀ, ਸਹੀ-ਗਲਤ ਵਰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਿੱਖ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਉਸ ਨੂੰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਨਾ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।


ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?


- ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਹਨ। ਕਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਪਹਿਲਾਂ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਚੇਤ ਅਤੇ ਅਚੇਤ ਸੋਚ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਵੀ ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਘਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਹਰੀ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ, ਅਣਡਿੱਠ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ, ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਾ ਮਿਲਣਾ, ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ, ਸਰੀਰਕ, ਮਾਨਸਿਕ ਜਾਂ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।


ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ


- ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਰ ਵਧਣਾ ਜਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘਟਣਾ
- ਐਨਰਜੀ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
- ਇਨਸੌਮਨੀਆ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੀਂਦ
 - ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਬੇਕਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
- ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
- ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸੁੱਟਣਾ
- ਮੋਟੇ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਰੋਣਾ
- ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ
- ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਜਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ
- ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਗੱਲ ਕਰਨਾ


ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇ


- ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋ


- ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਓ
- ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ
- ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦਿਓ, ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ, ਖੇਡਾਂ ਖੇਡੋ ਜਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਇਕੱਠੇ ਸੈਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲੈ ਜਾਓ
- ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲੋ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਲਈ ਫੀਡਬੈਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ
- ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਗਲਤੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਓ
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਲਤੀ ਲਈ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਨਾ ਡਾਂਟੋ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਓ
- ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਹਿੰਮਤ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਓ।