ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਹੈ, ਜੋ ਦਰਦ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਊਂਟਰ 'ਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਡਾਕਟਰ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦਵਾਈ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋਰ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ, Paracetamol ਦੀ ਵੱਧ ਖ਼ੁਰਾਕ ਲੈਣੀ ਜਿਗਰ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਦਵਾਈ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੀ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਸੱਚਮੁੱਚ ਜਿਗਰ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਲੀਵਰ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ।
ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਹਸਪਤਾਲ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਲਿਵਰ ਐਂਡ ਬਿਲੀਰੀ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ: ਅਨਿਲ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਚੈਨਲ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦਵਾਈਆਂ ਸਾਡੇ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਮੈਟਾਬੌਲਾਈਜ਼ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਵੀ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਮੈਟਾਬੌਲਾਈਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦਵਾਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਦਵਾਈ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਊਂਟਰ ਉੱਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਨਾਲ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਲੀਵਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੁਖਾਰ ਜਾਂ ਦਰਦ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 2 ਜਾਂ 3 ਵਾਰ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਅਕਸਰ ਡਾਕਟਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਭਾਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਖੁਰਾਕ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਟੈਬਲੇਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਦਵਾਈ ਬਿਨਾਂ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿਚ ਗੰਭੀਰ ਜਿਗਰ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਜ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 10 ਜਾਂ 20 ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਗੋਲੀਆਂ ਖਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਜਿਗਰ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਹਨ।
ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜੋ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਡਾ: ਅਨਿਲ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ੂਗਰ, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੀ ਲਾਗ, ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ ਜਿਗਰ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਇਹ ਜਿਗਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਟੀਬੀ ਅਤੇ ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਸਮੇਤ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੀਵਰ ਸੰਬੰਧੀ ਕੋਈ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।