Kidney: ਕਿਡਨੀ ਫੇਲੀਅਰ (Kidney Failure) ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਗੁਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਖੂਨ ਵਿੱਚੋਂ ਫਾਲਤੂ ਪਦਾਰਥਾਂ ਅਤੇ ਵਾਧੂ ਤਰਲ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ 85-90% ਗੁਰਦੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਖੈਰ, ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਐਕਿਊਟ ਕਿਡਨੀ ਫੇਲੀਅਰ (Acute Kidney Failure) ਇਹ ਅਚਾਨਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੀ ਕਿਸਮ ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਕਿਡਨੀ ਫੇਲੀਅਰ (Chronic Kidney Failure) ਹੈ।
ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮਕ, ਖੰਡ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਗੁਰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੇਕਾਬੂ ਸ਼ੂਗਰ ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮੋਟਾਪਾ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਡਨੀ ਫੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਸਮੋਕਿੰਗ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨਾਲ ਗੁਰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਿਡਨੀ ਫੇਲੀਅਰ ਜਾਂ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੰਜ ਅਜਿਹੇ ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਕਿਡਨੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਪਿਸ਼ਾਬ
ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਆਉਣਾ ਜਾਂ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਹੋਣਾ, ਕਿਡਨੀ ਫੇਲੀਅਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਖੂਨ, ਝੱਗ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀਲਾਪਨ, ਥੋੜੀ-ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ, ਮੋਟਾ ਪਿਸ਼ਾਬ ਜਾਂ ਅਸਧਾਰਨ ਰੰਗ ਵੀ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਸਰੀਰਕ ਸੋਜ
ਸਰੀਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਿਹਰਾ, ਹੱਥ, ਪੈਰ ਜਾਂ ਗਿੱਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ। ਗੁਰਦੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ 'ਤੇ ਸੋਜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਵੇ, ਕਈ ਵਾਰੀ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸਰੀਰਕ ਸੋਜ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ।
ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ
ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦੀ ਕਗਾਰ 'ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਥਕਾਵਟ, ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਜਾਂ ਊਰਜਾ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਕਿਡਨੀ ਫੇਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਫਾਲਤੂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਥਕਾਵਟ ਸਮਝ ਕੇ ਅਣਗੌਲਿਆ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਖਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਣਾ
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਣਾ ਜਾਂ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ। ਇਹ ਕਿਡਨੀ ਫੇਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰਲ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਗੈਸਟ੍ਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਗੈਸਟ੍ਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ (Gastrointestinal) ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਸਬੰਧ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਹੈ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫਾਲਤੂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ ਜਾਂ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ। ਇਹ ਲੱਛਣ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਡਨੀ ਫੇਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।