Kids with Social phobia: ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਸ਼ਰਮੀਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਘੱਟ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਉਸਦੇ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ‘ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਕਾਰਕ’ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ ਸਮਾਜਿਕ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਸਾਡੇ ਪੇਟ ਨਾਲ ਹੈ। ਮਤਲਬ ਤੁਹਾਡਾ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਤੁਹਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।



WHO ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕ ਸੋਸ਼ਲ ਫੋਬੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕ ਸੋਸ਼ਲ ਫੋਬੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਦਸੰਬਰ 2017 ਤੋਂ ਜਨਵਰੀ 2018 ਦਰਮਿਆਨ ਪੁਡੂਚੇਰੀ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 1018 ਸਕੂਲੀ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ 10 ਤੋਂ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ 738 ਬੱਚੇ ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਪਾਏ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 520 ਲੜਕੇ ਸਨ।


ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਦਾ ਜੋਖਮ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ


ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੀ ਪੇਕਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਆਏ ਬਦਲਾਅ 'ਤੇ ਇਕ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 43.7% ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ‘ਸੋਸ਼ਲ ਫੋਬੀਆ’ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, 27.5% ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ 28.8% ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ 'ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ' ਘਟਿਆ ਹੈ।


ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਤੁਸੀਂ ਕਈ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੱਚਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਮੀਲਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤਾ ਮੇਲ-ਜੋਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹਿਆ ਹੈ? ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚਾ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਅਕਸ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ-ਮਿਲਾਪ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਮਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਸਕੂਲ-ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ, ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਰੈਗਿੰਗ ਵੀ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।


ਸੋਸ਼ਲ ਫੋਬੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ



  • ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਡਰ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘਬਰਾਹਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

  • ਭੀੜ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬੋਲਣ ਵੇਲੇ ਡਰ

  • ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਮੀਲਾ ਹੋਣਾ

  • ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿਚ ਇਕੱਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ

  • ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾ ਜੱਜ ਕਰਨਾ

  • ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਪਾ ਕੇ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਕਤਰਾਉਣਾ


ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਵਿੱਚ ਥੈਰੇਪੀ ਲਾਹੇਵੰਦ ਰਹੇਗੀ


ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ:
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਥੈਰੇਪੀ । ਡਾਕਟਰੀ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਰਾਹੀਂ ਚਿੰਤਾ ਤੋਂ ਅਸਥਾਈ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਥੈਰੇਪੀ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਥੈਰੇਪੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬੋਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਜਾਓ ਅਤੇ ਵੇਖੋ, ਫਿਰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਓ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।


ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਇੱਕ ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦੇ ਹੋ, ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣੇਗਾ। ਭਾਵ ਭੋਜਨ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਮੁਤਾਬਕ ਕੈਫੀਨ, ਅਲਕੋਹਲ ਅਤੇ ਨਿਕੋਟੀਨ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਉਦਾਸੀ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੀਜ਼ਾ, ਬਰਗਰ ਵਰਗੇ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਮਾਜਿਕ ਫੋਬੀਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ, ਫਾਈਬਰ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਖਣਿਜਾਂ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।