ਡੇਂਗੂ ਇੱਕ ਮੱਛਰ ਵੱਲੋਂ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਵਾਇਰਲ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ 'ਚ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਏਡੀਜ਼ ਇਜਿਪਟੀ ਮੱਛਰ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਏ.ਈ.। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ 'ਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਲੱਛਣਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਜੋ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਫੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਟਿਲਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਦੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ 'ਚ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੁਖਾਰ, ਗਲੇ 'ਚ ਖਰਾਸ਼, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਬੇਚੈਨੀ ਤੇ ਉਲਟੀਆਂ।
ਇਹ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 2-7 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ 4-10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਇਨਕਿਊਬੇਸ਼ਨ ਪੀਰੀਅਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (ਡਬਲਿਯੂ.ਐਚ.ਓ.) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਡੇਂਗੂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਪੱਕਾ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਇਰਲ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਛੇਤੀ ਪਤਾ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਡੇਂਗੂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਕੁੱਝ ਘਰੇਲੂ ਉਪਾਅ ਜ਼ਰੂਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਜ਼ਰੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿੰਮ, ਜੋ ਐਂਟੀ-ਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿੰਮ ਦਾ ਅਰਕ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਪਪੀਤਾ ਏਸ਼ੀਅਨ ਰਸੋਈਆਂ 'ਚ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਵਿਗੜਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਜੋ ਦਵਾਈ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗੁਡੂਚੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਿਲੋਏ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਡੇਂਗੂ ਬੁਖ਼ਾਰ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਾਲਮੇਘ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਉਪਰੋਕਤ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰ ਅਸਲ 'ਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮਰੀਜ਼ ਕੋਈ ਵੀ ਉਪਚਾਰ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੇ।