Vomiting Cause : ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਫਰ ਦੌਰਾਨ ਜੀਅ ਕੱਚਾ ਹੋਣ ਅਤੇ ਉਲਟੀ ਆਉਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਲਟੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ, ਘਬਰਾਹਟ, ਜੀਅ ਕੱਚਾ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਉਲਟੀ ਆਉਣਾ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਜੂਝਦੇ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ ਉਲਟੀਆਂ ਕਿਉਂ ਕਰਦੇ ਹਨ? ਕੀ ਇਹ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਾਂ ਇਹ ਆਮ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ...
ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਉਲਟੀਆਂ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ?
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਕਾਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉਲਟੀ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਘਬਰਾਓ ਨਾ! ਇਹ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਉਲਟੀਆਂ ਆਉਣਾ ਮੋਸ਼ਨ ਸਿਕਨੇਸ ਲੱਛਣ (Motion Sickness Symptoms) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਹਲਚਲ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਰੋਗ, ਜੋ ਕਿ ਹਲਚਲ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ, ਕੰਨਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਕੇਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਕੇਂਦਰੀ ਤੰਤੂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਉਲਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅੱਖਾਂ-ਕੰਨ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਉਲਟੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ
ਉਲਟੀ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਪੇਟ ਦੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਸੀਟਾਂ, ਆਸਪਾਸ ਸਵਾਰੀਆਂ ਸਭ ਆਪਣੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਸਥਿਰ ਜਾਪਦੇ ਹਨ। ਕਹਿਣ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਨਾ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇਖ ਲੈਣ ਕਿ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਿੱਲ ਰਿਹਾ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਕੰਨ ਇਸ ਗਤੀ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਸਰੀਰਕ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਰੀਰ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਤਰਲ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਅੱਖਾਂ ਵੀ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿਗਨਲ ਭੇਜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਤੋਂ ਮਨ ਉਲਝ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਦਿਮਾਗ ਇਸਨੂੰ ਗੜਬੜ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਉਲਟੀ ਸੈਂਟਰ ਨੂੰ ਉਲਟੀ ਕਰਨ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਾਲਮੇਲ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਲਟੀਆਂ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਵਿਧੀ ਉਲਟੀ ਨਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੋਸ਼ਨ ਸਿਕਨੇਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਪਿੱਛੇ ਝੁਕ ਕੇ ਨਾ ਬੈਠੋ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਹਮਣੇ ਬੈਠੋ, ਮੋਬਾਈਲ-ਬੁੱਕ ਆਦਿ 'ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਪਾ ਕੇ ਨਾ ਬੈਠੋ। ਖਿੜਕੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਇਹ ਬਿਹਤਰ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦੂਰੀ ਵੱਲ ਦੇਖੋ ਜਿੱਥੇ ਅਸਮਾਨ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਮਿਲਦੇ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਹਰਕਤ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਦੇਖ ਸਕਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਕੰਨਾਂ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਮੇਲ ਹੋਵੇਗਾ।
ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲ !
ਖਿੜਕੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਿਰ ਰੱਖ ਕੇ ਬੈਠਣ 'ਤੇ ਵੀ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਲਟੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਵਾਲ ਇਹ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ, ਨੱਕ ਅਤੇ ਕੰਨ ਸਭ ਇੱਕ ਹੀ ਸਿਗਨਲ ਭੇਜ ਰਹੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਇਹ ਵਿਰੋਧੀ ਸਿਗਨਲ ਥਿਊਰੀ ਉੱਥੇ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ?... ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪੂਰੇ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੋਸ਼ਨ ਸਿਕਨੈਸ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਉਲਟੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਅੰਤਮ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਸਫਰ ਦੌਰਾਨ ਉਲਟੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਗਏ ਤਰੀਕੇ ਅਜ਼ਮਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਰਾਹਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।