Digital Detox: ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਬਹੁਤ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਤੁਸੀਂ ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਵਰਤਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਯੰਤਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਾਡੀ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫੋਨ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿ ਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਕੀ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ : ਸਰਦੀਆਂ 'ਚ ਨਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਕਦੇ ਨਾ ਕਰੋ ਇਹ ਗਲਤੀਆਂ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ
ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਕੀ ਹੈ?
ਬੌਡੀ ਡੀਟੌਕਸ ਬਾਰੇ ਤੇ ਅਸੀਂ ਕੀ ਵਾਰ ਸੁਣਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ, ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ, ਲੈਪਟਾਪ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡਿਜੀਟਲ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਸਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ। ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਰੁਝਾਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਣਗੇ।
ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਵਧਦੀ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਪ੍ਰਤੀ ਨਵੀਂ ਪਹੁੰਚ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਸ਼ਬਦ ਇਸ ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਡਾ: ਅਭਿਜੀਤ ਅਕਲੂਜਕਰ, ਜੋ ਕਿ ਦਿਲ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਹਨ, ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ (Digital Detox) ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਸਮਾਰਟਫੋਨ, ਲੈਪਟਾਪ ਵਰਗੇ ਉਪਕਰਨਾਂ 'ਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਨੀਂਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਆਲਸ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਨਿਜਾਤ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਭਾਵ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਨੀਂਦ ਵੀ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਵਿਸ਼ਾ ਰਿਹਾ
ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਲਈ ਨੀਂਦ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਨੀਂਦ ਸਾਡੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਅਧੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ। ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਵੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਘੱਟ ਜਾਂ ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਘੰਟੇ ਬਿਤਾਉਣ ਨਾਲ ਨੀਂਦ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਸਿਹਤ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਉਦਾਸੀ ਵੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ
ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਜਾਂ ਸਕਰੀਨ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਕਾਰਨ ਇਨਸਾਨਾਂ 'ਚ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਟੋਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਡਿਜੀਟਲ ਡੀਟੌਕਸ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਝਾਅ
ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਿਵਾਈਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਆਪਣਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮਾਂ ਘਟਾਓ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ 2 ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰੋ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਓ।
ਕਿਤਾਬਾਂ, ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਓ।
ਆਪਣੇ ਖਾਲੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸ਼ੌਕ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰੋ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗਾਰਡਨਿੰਗ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕੁੱਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡਿਸ਼ਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਦਾ, ਪੇਂਟਿੰਗ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ।
Disclaimer: ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕੁਝ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੁਝਾਅ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਿਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।