Hearing While Sleeping: ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਦੇਖਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸੁਣਨਾ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਲੋਕ ਨਾ ਸੁਣਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨਾਲ ਦਬਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਰੂੰ ਭਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਫਿਰ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਥੋੜਾ ਬਹੁਤ ਬਾਹਰੀ ਰੌਲਾ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਵਾਲ ਇਹ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੰਨ ਬੰਦ ਕਰਨ ਜਾਂ ਰੂੰ ਭਰਨ 'ਤੇ ਵੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਨੀਂਦ 'ਚ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦੇ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਦਿਲਚਸਪ ਕਾਰਨ...
ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਣਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕੰਨ!
ਦਰਅਸਲ, ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਕੰਮ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੇਖਣ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਸਮੇਤ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੰਵੇਦਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਡੂੰਘੀ ਨੀਂਦ 'ਚ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ, ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਗੰਧ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਪਰ ਸਾਡੇ ਕੰਨ ਹਰ ਸਮੇਂ ਇੱਕੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੰਨਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਹੈ। ਉਹ ਸੌਂਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਦਿਮਾਗ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸੌਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ
ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਜਾਗਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਦਿਮਾਗ ਸੁਣੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸੌਣ ਵੇਲੇ ਇਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਸੁਣਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਜੀਬ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸੁੱਤੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਜਾਗਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਕਿ ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਡੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ?
ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੀਂਦ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਵਿਗਾੜਦੀ ਹੈ?
ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਮਨ ਸਾਰੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਨੀਂਦ ਆਉਣ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਆਮ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਐਕਟਿਵ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਡੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਨੀਂਦ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਘਬਰਾਹਟ 'ਚ ਜਾਗ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।
ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਗਤੀਵਿਧੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਜਾਗ ਜਾਣਾ
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡਾ ਮਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਜਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ, ਕਿਸੇ ਖ਼ਤਰੇ ਜਾਂ ਚਿਤਾਵਨੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਮਨ ਸਾਨੂੰ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਜਾਗਦੇ ਹੋਏ ਅਸੀਂ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੁਝ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।