How to increase milk production: ਕੇਂਦਰੀ ਬਫੇਲੋ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਹਿਸਾਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਅਭਿਜੀਤ ਡੇ ਨੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਜਿਹਾ ਭੋਜਨ ਮਿਸ਼ਰਣ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਜੁਗਾਲੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਭਾਵ ਗਾਵਾਂ, ਮੱਝਾਂ, ਭੇਡਾਂ ਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਮੀਥੇਨ ਗੈਸ ਨੂੰ 30 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਵੀ 10 ਤੋਂ 12 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਸ ਖੋਜ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਨੂੰ ਪੇਟੈਂਟ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਯਾਨੀ ICAR ਤੋਂ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਮਿਲਣ ਮਗਰੋਂ ਇਹ ਤਕਨੀਕ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਸ ਮਿਸ਼ਰਣ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਉਤਾਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾ ਸਕਣਗੇ।
15 ਰੁਪਏ ਦੀ ਕੀਮਤ, 80 ਰੁਪਏ ਦਾ ਲਾਭ
ਡਾ. ਅਭਿਜੀਤ ਮੁਤਾਬਕ ਜਿਸ ਵੀ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਤਕਨੀਕ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਉਤਾਰਨਾ ਉਸ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਕੀਮਤ 15 ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 15 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧੇਗਾ। ਭਾਵ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਪਸ਼ੂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 10 ਲੀਟਰ ਦੁੱਧ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਤਪਾਦਨ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਵਧੇਗਾ।
ਗਾਵਾਂ ਤੇ ਮੱਝਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੀਥੇਨ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਕਰਦੀਆਂ
ਜੁਗਾਲੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਨਵਰ ਮੀਥੇਨ ਗੈਸ ਛੱਡਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਂ ਤੇ ਮੱਝ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੈਸ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੱਕਰੀ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਅਤੇ ਭੇਡ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੋਜ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਮੀਥੇਨ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸ ਯੋਗਦਾਨਕਰਤਾ ਹੈ। ਮੀਥੇਨ ਦੀ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਨੂੰ ਫਸਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਡਾ. ਅਭਿਜੀਤ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੀਥੇਨ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸ ਹੈ ਜੋ ਜੁਗਾਲੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਫੀਡ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਫਰਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। 90 ਫੀਸਦੀ ਮੀਥੇਨ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਡਕਾਰ ਰਾਹੀਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ।
10 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਮਿਸ਼ਰਨ
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਮੀਥੇਨ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਭੋਜਨ ਮਿਸ਼ਰਣ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਭੋਜਨ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਅਭਿਜੀਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਮੈਂ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਤੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਹ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਭੋਜਨ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦਾ ਨਾਂ ਰੇਸ਼ਮੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਜੁਗਾਲੀ ਵਾਲੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਮੀਥੇਨ ਨੂੰ 30 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਵੀ 10 ਫੀਸਦੀ ਵਧੇਗੀ। ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਖਾਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵੀ 15 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ।