Dussehri Mango Tree: ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਲੋਕ ਗਰਮੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਕ ਚੀਜ ਹੈ ਜੋ ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਦੋਗੁਣਾ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਹੈ ਫਲਾਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਅੰਬ। ਜੀ ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਅੰਬ ਦਾ ਬਾਗਵਾਨੀ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਉੱਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਅੰਬ ਦੀਆਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਫਲ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਪਰ ਦੇਸੀ ਅੰਬ ਦੀ ਤਾਂ ਗੱਲ ਹੀ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਸਵਾਦ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਸਭ ਦੀ ਜੁਬਾਨ ਉੱਤੇ ਦੁਸਹਿਰੀ ਅੰਬ ਦਾ ਚਸਕਾ ਚੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੁਸਹਿਰੀ ਅੰਬ ਸਿਰਫ਼ ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਇਸ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਅੰਬ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਦੁਸਹਿਰੀ ਅੰਬ ਦਾ ਨਾਂ ਇਕ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਦੁਸਹਿਰੀ ਪਿੰਡ ਕਾਕੋਰੀ, ਲਖਨਊ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦੈ ਕਿ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 200 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਇੱਕ ਦਰੱਖਤ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੁਸਹਿਰੀ ਅੰਬ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਇਸ ਅੰਬ ਦਾ ਨਾਂ ਪਿੰਡ ਦੁਸਹਿਰੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਅੱਜ 200 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਨਾ ਤਾਂ ਦੁਸਹਿਰੀ ਅੰਬ ਦਾ ਸਵਾਦ ਬਦਲਿਆ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਹ ਦਰੱਖਤ ਜਿਸ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੁਸਹਿਰੀ ਅੰਬ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਨਹੀਂ ਵਿਕਦੇ ਅੰਬ
ਅੱਜ ਦੁਸਹਿਰੀ ਅੰਬ ਲਖਨਊ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਦਾ ਸਵਾਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਕਈ ਟਨ ਫਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੁਸਹਿਰੀ ਅੰਬ ਦਾ ਦਰੱਖਤ ਕੁਝ ਖਾਸ ਹੈ। ਅੱਜ 200 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਹ ਦਰੱਖਤ ਆਪਣੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ।
ਅੰਬਾਂ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਇਸ ਪੁਰਾਣੇ ਦਰੱਖਤ 'ਤੇ ਫਿਰ ਤੋਂ ਫਲਾਂ ਦੇ ਝੁੰਡ ਲਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਹਾਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਰੱਖਤ ਦਾ ਇਕ ਵੀ ਫਲ ਨਹੀਂ ਵਿਕਦਾ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਦਰੱਖਤ ਦੁਸਹਿਰੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨਵਾਬ ਮੁਹੰਮਦ ਅੰਸਾਰ ਅਲੀ ਨੇ ਲਾਇਆ ਸੀ ਤੇ ਅੱਜ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਹੀ ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੇ ਮਾਲਕ ਹਨ। ਦਰੱਖਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਬ ਇਸ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅੰਬ ਮਲੀਹਾਬਾਦ?
ਦੁਸਹਿਰੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਟਾਹਣੀ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਪਾ ਕੇ ਮਲੀਹਾਬਾਦ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਦੁਸਹਿਰੀ ਅੰਬ ਮਲੀਹਾਬਾਦੀ ਅੰਬ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇਖ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਰਹਿ ਜਾਓਗੇ ਹੈਰਾਨ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਚਮਤਕਾਰੀ ਰੁੱਖ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਦਰੱਖਤ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੱਕ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਪੱਤੇ ਝੜ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਮੌਸਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ 200 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਰੁੱਖ ਅੰਬਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਿਰਜ਼ਾ ਗਾਲਿਬ ਦੁਸਹਿਰੀ ਦੇ ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਸੀ ਸ਼ੌਕੀਨ
ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਦੁਸਹਿਰੀ ਪਿੰਡ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਮਲੀਹਾਬਾਦ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਲੀਹਾਬਾਦ ਦੇ ਲੋਕ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗਾਲਿਬ ਕੋਲਕਾਤਾ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਲੀਹਾਬਾਦੀ ਅੰਬਾਂ ਦਾ ਸਵਾਦ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਅੱਜ ਵੀ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਦੁਸਹਿਰੀ ਦੇ ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹਨ। ਦੁਸਹਿਰੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੇ ਕਈ ਕਲਾਕਾਰ ਪਿੰਡ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਰੁੱਖ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।