World Cotton Day:: ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ ਲਈ ਰੋਟੀ, ਕੱਪੜਾ ਅਤੇ ਮਕਾਨ ਤਿੰਨੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਪੜਾ ਦੂਜੀ ਮੁੱਢਲੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਪਾਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਜ ਫੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਫੈਬਰਿਕ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਆ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਆਰਾਮ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਵਰਗ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਜ ਵੀ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜਾ ਹੀ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਰੁਝਾਨ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਪਾਹ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਕਪਾਹ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵੱਲ ਓਨਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਜਿੰਨਾ ਇਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅੱਜ ਇਹ ਸੈਕਟਰ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਅੱਜ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਪਾਹ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਕੱਪੜਾ ਉਦਯੋਗ ਤੱਕ ਲੱਖਾਂ ਕਿਸਾਨ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ਵ ਕਪਾਹ ਦਿਵਸ
ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਕਪਾਹ ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ ਹੈ ਪਰ ਅੱਜ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਘਟਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਪਾਹ ਸੈਕਟਰ ਅੱਜ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੀ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਪਾਹ ਉਤਪਾਦਨ, ਉਦਯੋਗ, ਰੁਜ਼ਗਾਰ, ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਖੁਰਾਕ ਸੰਗਠਨ, ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੰਮੇਲਨ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਪਾਹ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸਮਿਤੀ ਵੱਲੋਂ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਕਪਾਹ ਦਿਵਸ 2022 ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਕਪਾਹ ਦਿਵਸ 2022 ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਥੀਮ "ਕਪਾਹ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਭਵਿੱਖ ਬੁਣਨਾ"(World Cotton day 2022 Theme) ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਕਪਾਹ ਦਿਵਸ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇ
ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਖੋਜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਕਪਾਹ ਦੇ ਕਈ ਬਦਲ ਵੀ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਕਦਰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦਿਨ ਕਪਾਹ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਿਸਾਨਾਂ, ਪ੍ਰੋਸੈਸਰਾਂ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ, ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ, ਉਦਯੋਗਾਂ ਸਮੇਤ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਕਪਾਹ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਕਪਾਹ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ, ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਇਹ ਦਿਨ ਕਪਾਹ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਬਦਲਾਅ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਰ ਵਰਗ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਕੰਮ ਲਈ ਪਛਾਣਨ ਲਈ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਦਿਨ ਕਪਾਹ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵਧਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਕਪਾਹ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ
ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਕਪਾਹ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਸਿਰਫ਼ ਕਪਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ, ਇਸ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 62 ਟਨ ਕਪਾਹ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੁੱਲ ਕਪਾਹ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ 38 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਪਾਹ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ 'ਚ ਚੀਨ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ।
ਆਮਦਨ ਦਾ ਸਰੋਤ ਕਪਾਹ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਪਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਟਨ ਕਪਾਹ ਰਾਹੀਂ ਲਗਭਗ 5 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਫਾਈਬਰ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਪਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਦੋਂ ਅਚਾਨਕ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਜਾਂ ਸੋਕਾ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਉਂ ਦੀ ਤਿਉਂ ਖੜ੍ਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 2.1 ਖੇਤੀ ਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ ’ਤੇ ਕਪਾਹ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ 27 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੱਕ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।