Geranium Cultivation: ਅੱਜ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਕਣਕ-ਝੋਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਿਸਾਨ ਅੱਜ ਔਸ਼ਧੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਫ਼ਸਲ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅਰੋਮਾ ਮਿਸ਼ਨ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਫਸਲ ਜੋ ਬੰਪਰ ਮੁਨਾਫਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਗਰੀਬਾਂ ਦਾ ਗੁਲਾਬ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਮਹਿਕ ਗੁਲਾਬ ਵਰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਪਰ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਲੈਣ ਲਈ ਕੋਈ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਵਾਲੀ ਇਸ ਫਸਲ ਦਾ ਤੇਲ 20,000 ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਿਕਦਾ ਹੈ। ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਐਬਸਟਰੈਕਟ ਤੇਲ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮੰਗ ਹੈ। ਪਰਫਿਊਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਿਊਟੀ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ, ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਪਰੇਅ ਇਸ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਬੀਜਣਾ, 4 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਕਮਾਈ
ਰਵਾਇਤੀ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਰੂੜੀ ਅਤੇ ਖਾਦ ਪਾ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ 4 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਫਸਲ 'ਤੇ ਰੂੜੀ-ਖਾਦ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਸਿਰਫ ਇਕ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫ਼ਸਲ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਨਦੀਨ, ਨਦੀਨ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਜਿੱਥੇ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨੀ ਹੈ
ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ, ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਵਰਗੀਆਂ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਫਸਲਾਂ ਸਿਰਫ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਸਨ, ਪਰ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੰਦਾਯੂ, ਕਾਸਗੰਜ ਅਤੇ ਸੰਭਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਬਤੀ ਕਣਕ ਉਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਲਈ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਹਰ ਮੌਸਮ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਘੱਟ ਨਮੀ, ਹਲਕੇ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਰੇਤਲੀ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਖਰਚੇ ਅਤੇ ਆਮਦਨ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਭਾਗ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਪੌਦੇ ਲਗਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸੈਂਟਰਲ ਮੈਡੀਸਨਲ ਐਂਡ ਪਲਾਂਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵੀ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਵਧਣ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੈਨੀਅਮ ਦੀ ਫਸਲ ਬੀਜਣ ਲਈ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨੇ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਬਾਗਬਾਨੀ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀਆਂ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਕੇ ਖੇਤੀ ਦੇ ਖਰਚੇ ਵੀ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਵਧੇਰੇ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਘੱਟ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਤੇਲ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹਨ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਜੀਰੇਨੀਅਮ ਦੀ ਕੰਟਰੈਕਟ ਫਾਰਮਿੰਗ ਵੱਲ ਮੁੜ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਫ਼ਸਲ ਅਗਲੇ 4 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਉਤਪਾਦਨ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇੱਕੋ ਲੀਟਰ ਤੇਲ 14,000 ਤੋਂ 20,000 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।