Wheat Cultivation: ਕੁਝ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਈਏ ਤਾਂ ਫਸਲਾਂ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੀਆਂ। ਇਸ ਸਾਲ ਸੋਕੇ ਕਾਰਨ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਪਾਣੀ ਲਈ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਤੱਕਦੇ ਰਹੇ। ਬਿਜਲੀ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋ ਗਈ। ਜੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ। ਉਹ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਫ਼ਸਲ ਜੋ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਬਚ ਸਕਦੀ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਿਵੇਂ ਰਹੇਗਾ? ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ 4 ਸਾਲ ਤੱਕ ਟ੍ਰਾਇਲ ਕਰਕੇ ਕਣਕ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ।


ਦੋ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬਣੀ k-1616 


ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ ਆਜ਼ਾਦ ਕੀਰਤੀ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (CSAV) ਕਾਨਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਸੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਪਿਛਲੇ 4 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਣਕ ਦੀ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪਰਖ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਦੇ ਟ੍ਰਾਇਲ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਟ੍ਰਾਇਲ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੇ-1616 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ, ਦੋ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਐਚਡੀ-2711 ਅਤੇ ਕੇ-711 ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇੱਕ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।


ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ


ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਨੂੰ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ 30 ਤੋਂ 35 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਝਾੜ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਇਸ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸੋਨੇ 'ਤੇ ਸੁਹਾਗੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਝਾੜ 50 ਤੋਂ 55 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਵਾਹ ਕੇ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੰਕਟ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਫ਼ਸਲ ਉੱਥੇ ਵੀ ਚੰਗਾ ਝਾੜ ਦੇਵੇਗੀ। ਹੁਣ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।


ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ 


ਇਸ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੀ ਸਿਰਫ ਇਹੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਦਾਣੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ 125 ਤੋਂ 130 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸਮ 120 ਤੋਂ 125 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਵੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਕੇ ਵਧੀਆ ਝਾੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।


ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਆ ਜਾਵੇਗਾ


ਵਿਗਿਆਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਸੀ। ਨਤੀਜਾ ਦੇਖ ਕੇ ਹਰ ਕੋਈ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ। ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਜ਼ਟ 'ਚ ਨੋਟੀਫਾਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਇਹ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਵੇਗੀ