ਭਾਰਤ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਜਿੱਥੇ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਲਈ ਖੇਤੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਂਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਪਾਰਕ ਧੰਦੇ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਘੱਟ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਆਮਦਨ ਕਮਾਉਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਅਕਸਰ "ਹਰੇ ਸੋਨੇ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਬਾਂਸ ਦੀ ਖੇਤੀ, ਖੇਤੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸੌਦੇ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰੀ ਹੈ। ਬਾਂਸ ਦੀ ਵਧਦੀ ਮੰਗ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਬਸਿਡੀਆਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਕਰਸ਼ਕ ਖੇਤੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਾਂਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ 50% ਤੱਕ ਸਬਸਿਡੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ।
ਇਸ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪੌਦੇ ਦੀ ਮੰਗ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਲੋਕ ਹੀ ਬਾਂਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਬਾਂਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਆਮਦਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਲਈ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਬਾਂਸ ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨਾਲ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਂਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਇਸ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਖੇਤੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਬਾਂਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਿੱਧੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਾਂਸ ਦੇ ਬੂਟੇ ਨਰਸਰੀਆਂ ਤੋਂ ਖਰੀਦੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨਾਲ ਦੋ ਫੁੱਟ ਡੂੰਘੇ ਅਤੇ ਦੋ ਫੁੱਟ ਚੌੜੇ ਟੋਏ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਛਾਂਟਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਉਹ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਂਸ ਦੀ ਪੂਰੀ ਫ਼ਸਲ 3-4 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਢੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਬਾਂਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਾਂਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ 2006-2007 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਂਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜੈਵਿਕ ਫੈਬਰਿਕ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਜਾਵਟੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਇੱਕਲੇ ਬਾਂਸ ਦੀ ਫਸਲ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਮੁਨਾਫਾ ਦੇਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਆਮਦਨੀ ਸਟ੍ਰੀਮ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਲਗਨ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ, ਬਾਂਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ 40 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। । ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ, ਬਾਂਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਤਿਲ, ਉੜਦ, ਮੂੰਗ-ਚਨੇ, ਕਣਕ, ਜੌਂ ਜਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਵਰਗੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।