IAS-PCS ਬਣਨਾ ਕਿਸੇ ਸੁਪਨੇ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਹੋਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਅਜ਼ਮਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਫਲ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਆਈਏਐਸ ਬਣਨ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਯੂਨੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਯੂਪੀਐਸਸੀ) ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੀਸੀਐਸ ਅਫਸਰ ਬਣਨ ਲਈ, ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਰਾਜ ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਕਮਿਸ਼ਨ (ਪੀਸੀਐਸ) ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
IAS ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਬਣਨਾ ਹੈ?
ਯੂਨੀਅਨ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ (UPSC) ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਮੀਦਵਾਰ IAS ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਤਿੰਨ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀਲਿਮ, ਮੇਨ ਅਤੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। UPSC ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ, ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੈਂਕ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਆਈ.ਏ.ਐਸ. ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਈਏਐਸ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਆਈਏਐਸ ਇੱਕ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਸਰਵਿਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
PCS ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੇ ਹਨ?
ਪੀਸੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਰਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ, ਹਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੀਸੀਐਸ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪੀਸੀਐਸ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੀਸੀਐਸ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਅਜ਼ਮਾਉਂਦੇ ਹਨ।
IAS ਅਤੇ PCS ਵਿੱਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਹੈ?
ਪਹਿਲਾ ਫਰਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਆਈਏਐਸ ਅਫਸਰ ਦੀ ਪੋਸਟ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਪੋਸਟ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਯੂ.ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ. ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੀਸੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਚੋਣ ਵੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੀਸੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਰਾਜਪਾਲ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਈਏਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪੀਸੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਈਏਐਸ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਡੈਪੂਟੇਸ਼ਨ ’ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਈਏਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਉਪ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ (ਏਡੀਐਮ) ਵਜੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਚਾਰਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ, ਪੀਸੀਐਸ ਅਫਸਰਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਨਾਲ ਆਈਏਐਸ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
IAS ਅਤੇ PCS ਦੀ ਤਨਖਾਹ (IAS & PCS Salary)
ਆਈਏਐਸ ਅਫਸਰਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਨਖਾਹ ਸਕੇਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਸੱਤਵੇਂ ਤਨਖਾਹ ਸਕੇਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਆਈਏਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ 56100 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੀ.ਸੀ.ਐਸ.ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਨਖਾਹ ਸਕੇਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪੀਸੀਐਸ ਅਫਸਰਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ 56,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1,32,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੀਸੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਤਨਖਾਹ ਪੱਧਰ 15 ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਸਦੀ ਤਨਖਾਹ 1,82,200 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 2,24,100 ਰੁਪਏ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
Education Loan Information:
Calculate Education Loan EMI