ਰੌਬਟ ਦੀ ਖਾਸ ਰਿਪੋਰਟ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਲਗਪਗ 400 ਮਿਲੀਅਨ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਸੰਕਟ ਕਾਰਨ ਗਰੀਬੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ “ਘਾਤਕ ਸਿੱਟੇ” ਭੁਗਤਣੇ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਦੂਜੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ 195 ਮਿਲੀਅਨ ਫੁੱਲ ਟਾਈਮ ਨੌਕਰੀਆਂ ਜਾਂ 6.7 ਫੀਸਦ ਕੰਮਕਾਜ ਦੇ ਕਈ ਘੰਟੇ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਚੇਤਾਵਨੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਕਿਰਤ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਲੇਬਰ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (ਆਈਐਲਓ) ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ILO Monitor 2nd edition: COVID-19 and the world of work' ਸਿਰਲੇਖ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਮਹਾਮਾਰੀ ਨੂੰ "ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਸੰਕਟ" ਦੱਸਿਆ ਹੈ।
ਆਈਐਲਓ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਗੇਅ ਰਾਈਡਰ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ,
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਦੋ ਅਰਬ ਲੋਕ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ (ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਭਰ ਰਹੇ ਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਅਰਥਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ) ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ।ਭਾਰਤ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ ਲੌਕਡਾਉਨ ਤੇ ਹੋਰ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ।
ਵਿਕਸਤ ਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੋਵਾਂ ਅਰਥਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ, ਨਿਰਣਾਇਕ ਤੇ ਇੱਕਠੇ ਹੋ ਕੇ ਚੱਲਣਾ ਪਏਗਾ।-
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਦੋ ਅਰਬ ਲੋਕ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ (ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਭਰ ਰਹੇ ਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਅਰਥਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ) ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ।ਭਾਰਤ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ ਲੌਕਡਾਉਨ ਤੇ ਹੋਰ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਗੈਰ ਰਸਮੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਮਦਨੀ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਪਰ ਖ਼ਾਸਕਰ ਉੱਚ-ਮੱਧ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕਿ ਸਾਲ 2008-9 ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹਨ। ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੋਖਮ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਤੇ ਭੋਜਨ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਨਿਰਮਾਣ, ਪ੍ਰਚੂਨ, ਵਪਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ।
2020 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਲਮੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਵਾਧਾ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਨੀਤੀਗਤ ਉਪਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਦੇ ਅੰਕੜੇ 25 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਆਈਐਲਓ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨਾਲੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣਗੇ। 3.3 ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਕਾਰਜਕਰਤਾ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਲੋਕ (81 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ) ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰੀ ਜਾਂ ਅੰਸ਼ਕ ਕੰਮ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਬੰਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹਨ।
