ISRO ADITYA-L1 Mission: ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤੀਜੇ ਚੰਦਰਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਲੈਂਡਰ ਮਾਡਿਊਲ ਦੇ ਸਫਲ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਜਸ਼ਨ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਪਲ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਲਾਈਵ ਦੇਖਿਆ, ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸਰੋ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸਰੋ ਦੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਿਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰੋ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਨੂੰ ਸੂਰਜ 'ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪੂਰਾ ਕਰੇਗਾ?
ਸੂਰਜ ਲਈ ਤਿਆਰੀ
ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਰੋ ਹੁਣ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ADITYA-L1 ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਸਰੋ ਸੂਰਜ ਦੇ ਕੋਰੋਨਲ ਪੁੰਜ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਯਾਨੀ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸੂਰਜ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲਾਟਾਂ 'ਤੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ADITYA-L1 ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕੀ ਹੈ
ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਸਰੋ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਅਚਾਨਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਊਰਜਾ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਰੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਕਿਵੇਂ ਫਿੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਵੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦੇ ਨਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਛੁਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੈਟੇਲਾਈਟ L1 ਪੁਆਇੰਟ 'ਤੇ ਰਹੇਗਾ
ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਨਾਮ ADITYA-L1 ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਆਦਿਤਿਆ ਸੂਰਜ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਾਮ ਹੈ ਅਤੇ L1 ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਔਰਬਿਟ ਹੈ, ਜੋ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਵਿਚਕਾਰ ਇੰਨੀ ਦੂਰੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਗੁਰੂਤਾ ਜ਼ੀਰੋ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਵ, ਨਾ ਤਾਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਗੁਰੂਤਾ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਨਾ ਹੀ ਧਰਤੀ ਦੀ... L1 ਨੂੰ ਲੈਗਰੇਂਜੀਅਨ ਪੁਆਇੰਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਪੰਜ ਬਿੰਦੂ ਹਨ, ਪਰ L1 ਅਜਿਹੀ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੋਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਦੋਵਾਂ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਗੁਰੂਤਾਕਾਰਤਾ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇਸ ਬਿੰਦੂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਦੂਰੀ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ (1.5 ਮਿਲੀਅਨ) ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ।
ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਿੰਦੂ
ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਇਸ L1 ਆਰਬਿਟ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੇ ਇਹ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੂਰਜ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਨਿਗਲ ਜਾਵੇਗਾ। ਯਾਨੀ ADITYA-L1 ਇਸ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ ਰਹਿ ਕੇ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰੇਗਾ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਦਿਤਿਆ L1 ਪੇਲੋਡ ਦਾ ਸੂਟ ਕੋਰੋਨਲ ਹੀਟਿੰਗ, ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨ, ਪ੍ਰੀ-ਫਲੇਅਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ, ਪੁਲਾੜ ਮੌਸਮ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ, ਕਣਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਆਦਿ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵੇਗਾ।
ADITYA-L1 ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਸੱਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੇਲੋਡ ਹੋਣਗੇ। ਜੋ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਡੈਫੀਨੇਸ਼ਨ ਕੈਮਰੇ ਵੀ ਹੋਣਗੇ। ਚਾਰ ਪੇਲੋਡ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰਿਮੋਟ ਸੈਂਸਿੰਗ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਤਿੰਨ ਇਨ-ਸੀਟੂ ਨਿਰੀਖਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣਗੇ।