WHO Report On Corona Deaths In India: ਭਾਰਤ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਨਾਲ ਹੋਈਆਂ ਮੌਤਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। WHO ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅੰਦਰ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਲਗਪਗ 47 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੁਆਰਾ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਨਵਰੀ 2020 ਤੋਂ ਦਸੰਬਰ 2021 ਦਰਮਿਆਨ ਲਗਪਗ 47 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ, ਜੋ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਲਗਪਗ 10 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
ਕਿਉਂ ਉੱਠ ਰਹੇ WHO ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ?
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਕਾਰਨ 47 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਗਈ 'ਮਾਡਲਿੰਗ' ਵਿਧੀ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਅਪਣਾਈ ਗਈ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹਨ, ਜੋ ‘ਸਭ ਲਈ ਇੱਕ ਨੀਤੀ’ ਅਪਣਾਉਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।
ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਰਚ (ਆਈਸੀਐਮਆਰ) ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਬਲਰਾਮ ਭਾਰਗਵ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੇ ਮੈਂਬਰ (ਸਿਹਤ) ਵੀਕੇ ਪਾਲ ਅਤੇ ਏਮਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਰਣਦੀਪ ਗੁਲੇਰੀਆ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਅਸਵੀਕਾਰਨਯੋਗ ਤੇ ਮੰਦਭਾਗਾ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਵੀਕੇ ਪਾਲ ਨੇ ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਮਾਧਿਅਮਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੇ ਦਲੀਲਾਂ ਨਾਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਅਪਣਾਈ ਗਈ ਕਾਰਜਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਗੁਲੇਰੀਆ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਜਤਾਇਆ
ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, "...ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਗਿਣਤੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਮਾਡਲਿੰਗ ਅਧਾਰਤ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵੀਕੇ ਪਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, "ਸਾਡੀਆਂ ਲਗਾਤਾਰ ਲਿਖਤਾਂ ਬਾਵਜੂਦ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਾਡਲਿੰਗ ਤੇ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਕਰਨਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਨਹੀਂ ਹੈ।"
ਨੈਸ਼ਨਲ ਇਮਯੂਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਟੈਕਨੀਕਲ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਗਰੁੱਪ (ਐਨਟੀਜੀਆਈ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਐਨਕੇ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਮੰਦਭਾਗਾ ਦੱਸਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਮੌਤ ਦਰ (ਪ੍ਰਤੀ ਮਿਲੀਅਨ) ਹੈ। ਬਲਰਾਮ ਭਾਰਗਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਵਿਡ ਨਾਲ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਮੌਤ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ WHO ਕੋਲ ਵੀ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਰਣਦੀਪ ਗੁਲੇਰੀਆ ਨੇ ਵੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਜਤਾਇਆ ਸੀ ਤੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਜਨਮ ਤੇ ਮੌਤ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਡੇਟਾ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਪਰ ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਡਾਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।