ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ  ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਜੈਪੁਰ 'ਚ ਐਤਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਸਿਆਸੀ ਡਰਾਮਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਇਹੀ ਚਰਚਾ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਕਰੀਬ 92 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਫਰਕ ਸੀ। ਸੀਐਲਪੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਬੁਲਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗਹਿਲੋਤ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ 92 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਸ ਪੂਰੀ ਘਟਨਾ ਪਿੱਛੇ ਅਸ਼ੋਕ ਗਹਿਲੋਤ ਦਾ ਹੱਥ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇੱਥੋਂ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਹਿਲੋਤ ਨੇ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨਾਲ ਜੋ ਖੇਡ ਖੇਡੀ ਹੈ, ਉਹ ਉਸ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਨਾਂਹ ਪੈ ਜਾਵੇ।


ਕੀ ਗਹਿਲੋਤ 'ਵਨ ਮੈਨ ਵਨ ਪੋਸਟ' ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ?


ਆਓ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੀਏ. ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਨੇ ਉਦੈਪੁਰ ਮਤੇ ਤਹਿਤ 'ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੇ ਇਕ ਅਹੁਦੇ' 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਜਤਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚਾਲੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਵਰਕਰ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਨੂੰ ਯਾਦ ਵੀ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਸ਼ੋਕ ਗਹਿਲੋਤ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਗਹਿਲੋਤ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਇਕ-ਦੋ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸਖਤ ਰਵੱਈਏ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸੁਰ ਬਦਲ ਲਿਆ ਪਰ ਗਹਿਲੋਤ ਇੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹਾਰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੋਂ ਸਮਰਥਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਾਂਗਰਸ 'ਤੇ ਦੋਵਾਂ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਬਣਾਇਆ। ਇਹ ਸਾਰੀ ਖੇਡ ਐਤਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ।


ਐਤਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜੋ ਵੀ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਇੱਕ ਡਰਾਉਣੇ ਸੁਪਨੇ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸ਼ੋਕ ਗਹਿਲੋਤ ਨੇ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਜ਼ਲੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਹੀ ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਦਾਅ 'ਤੇ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਚਿਨ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ।


ਪਾਰਟੀ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਦਨਾਮ ਹੋ ਗਈ


ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਨੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਅਜੇ ਕੋਈ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਹੈ ਪਰ ਅਸ਼ੋਕ ਗਹਿਲੋਤ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਾਰੀ ਖੇਡ ਰਚ ਕੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਗਹਿਲੋਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਸ 'ਚ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ 'ਚ ਇਸ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਲਈ ਗਹਿਲੋਤ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਲੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਤੀਸ਼ ਪੂਨੀਆ ਨੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ''ਭਾਰਤ-ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੈਚ 'ਚ ਅੱਜ ਇੰਨੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿੰਨੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ 'ਚ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਸਤੀਫਿਆਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਪਾਖੰਡ ਵੱਖਰਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੀ ਰਾਜ ਕਰਨਗੇ, ਕਿੱਧਰ ਲੈ ਜਾਣਗੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਨੂੰ, ਹੁਣ ਰੱਬ ਬਚਾਵੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਨੂੰ..."


ਅਬਜ਼ਰਵਰਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ...


ਮੱਲਿਕਾਰਜੁਨ ਖੜਗੇ ਅਤੇ ਅਜੈ ਮਾਕਨ ਦੇ ਜੈਪੁਰ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਗਹਿਲੋਤ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ ਵਿਧਾਇਕ ਦਲ ਦੀ ਬੈਠਕ ਦੀ ਪੂਰੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਲਈ ਸੀ। ਗਹਿਲੋਤ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਸੀਐੱਮ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਚੱਲਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਗਹਿਲੋਤ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸੂਬੇ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੀ।


ਕੀ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਹੁਣ ਗਹਿਲੋਤ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਹੈ?


ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਵੀ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਅਸ਼ੋਕ ਗਹਿਲੋਤ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਨੀਆ ਅਤੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਸਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਖੁਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੇਗਾ। ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਹਾਈਕਮਾਂਡ ਨੂੰ ਫਿਲਹਾਲ ਗਹਿਲੋਤ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਮੰਨ ਲੈਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।


ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ? ਗਹਿਲੋਤ ਉਲਝਣ 'ਚ ਹਨ


ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਵੀ ਉੱਠ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਗਹਿਲੋਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ? ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਫ਼ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗਹਿਲੋਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵੀ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰ 'ਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਬੈਠਾ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਾਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ 'ਚ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਗਹਿਲੋਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਤੇ 'ਚ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਗਹਿਲੋਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਨ 'ਤੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਗਾਂਧੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੋਨੀਆ ਅਤੇ ਰਾਹੁਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੇ। ਗਹਿਲੋਤ ਖੁਦ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ।