World Television Day 2021: ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅੱਜ ਹਰ ਘਰ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਖਬਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਫਿਲਮਾਂ, ਸੀਰੀਅਲ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੋਅ...ਟੀਵੀ ਦੀ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ। ਦਸੰਬਰ 1996 ਵਿੱਚ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਨੇ ਹਰ ਸਾਲ 21 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਟੀਵੀ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕਿੱਥੋਂ ਆਇਆ? ਇਸ ਦੀ ਖੋਜ ਕਿਸਨੇ ਕੀਤੀ ਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਿਆ?

ਜਦੋਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਦੀ ਕਾਢ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਟੀਵੀ ਦੀ ਕਾਢ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰ ਵਾਰ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਜੋੜ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਅੱਜ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਵੀ ਅਸੀਂ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਟੀਵੀ ਦੇ ਅੱਪਗਰੇਡ ਵਰਜ਼ਨ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਜਿਸ ਮੁਕਾਮ 'ਤੇ ਹਾਂ, ਉਸ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਟੀ.ਵੀ. ਭਾਵੇਂ ਟੀਵੀ ਵਰਗੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਕਨੀਕੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ ਪਰ ਜੌਹਨ ਲੋਗੀ ਬੇਅਰਡ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਖੋਜੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਫਾਦਰ ਆਫ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਕਿਵੇਂ ਆਇਆ?
ਅਕਤੂਬਰ 1925 ਨੂੰ ਟੀਵੀ ਦੀ ਖੋਜ ਦਾ ਸਾਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ 96 ਸਾਲ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਦੀ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦੂਰ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦੂਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਵਸਤੂ ਦੀ ਹਿੱਲਣ ਵਾਲੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਤੰਬਰ 1959 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਵਾਰ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਟੀਵੀ ’ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।

ਅਜੋਕੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਟੀਵੀ 24X7 ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ ਯੁੱਗ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਟੀਵੀ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਦਿਨ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਘੰਟਾ ਚੱਲਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹੋ ਸਥਿਤੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ‘ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ’ ਤਹਿਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਪਰ 1976 ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਵਿਭਾਗ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਕੇਂਦਰ ਵੀ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੀਵੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ 1997 ਵਿੱਚ ਆਇਆ, ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਸਾਰ ਭਾਰਤੀ ਦਾ ਗਠਨ ਹੋਇਆ। ਟੀਵੀ ਅੱਜ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਸਾਡੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦੇ ਢੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਟੀਵੀ 24X7 ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਤੱਥ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਔਸਤਨ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਲਗਭਗ 10 ਸਾਲ ਟੀਵੀ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਹੈ।