Monsoon Rain: ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਹੌਲੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀ ਕਮੀ ਆ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਜੂਨ ਵਿਚ ਜਿੰਨੀ ਬਾਰਸ਼ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਕੱਲੇ ਜੂਨ ਵਿਚ ਇਹ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ 19 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਆਖ਼ਰ ਅਜਿਹਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਸਬੰਧੀ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਗ਼ਲਤ ਨਿਕਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਡਰਾਉਣੇ ਤੱਥ ਆਏ ਸਾਹਮਣੇ...
ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਡਰਾਉਣੇ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। 12 ਜੂਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਨਸੂਨ ਕਾਫੀ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸ਼ਾਂਤ ਰਿਹਾ ਅਤੇ 20 ਜੂਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਉਂਜ ਵੀ ਇਹ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਬਹੁਤ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਮੀਂਹ ਦੀ ਕਮੀ 57% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਕੁੱਲ 36 ਸਬ-ਡਿਵੀਜ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 21 ਵਿੱਚ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀ...
ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ, ਡਾ. ਮ੍ਰਿਤੁੰਜਯ ਮਹਾਪਾਤਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਮੌਸਮ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਦਲਣ ਦੇ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ਉਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੱਧਰਾਂ ਦੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਮਾਨਸੂਨ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ, ਅਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਥੋੜਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਆਮਦ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਪੂਰਵ ਅਨੁਮਾਨ ਨੂੰ ਸੋਧਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਾਨਸੂਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਮੌਸਮ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ।
ਭਾਰਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ (IMD) ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਆਮ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਰ 18 ਜੂਨ ਨੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨੂੰ ਸੋਧਣਾ ਪਿਆ। ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇੰਨਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਔਸਤ (ਐਲਪੀਏ) ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਇਸ ਵਿਚ 92 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ।
ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦੇਰੀ ਹੋਈ
ਆਈਐਮਡੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾਕਟਰ ਡੀਐਸ ਪਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਸਾਨੂੰ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਰਸ਼ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ, ਪਰ ਇਹ ਉਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੀ। ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦੇਰੀ ਹੋਈ ਸੀ… ਇਸ ਲਈ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕਵਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੂਰਬੀ ਹਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ 'ਸਥਾਪਿਤ' ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀਆਂ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਵਹਾਅ ਘੱਟ ਗਿਆ।
ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਦਿਨ ਭਾਰੀ ਬਾਰਸ਼
ਜੂਨ ਵਿਚ ਬਾਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਜੂਨ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਾਈ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਮਾਨਸੂਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟਿਕਿਆ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਚੰਗੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਨਵੀਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਾਨਸੂਨ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉੱਤਰੀ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।