Air Pollution: ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਸਮੇਤ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਨੋਇਡਾ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਜਨਜੀਵਨ ਇੰਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਨ। ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ ਤੇ PM 2.5 ਅਤੇ PM 10 ਕੀ ਹੈ? ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਨੰਬਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ?
PM 2.5 ਜਾਂ 10 ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ?
PM 2.5 ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਉਹ ਕਣ ਜੋ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘੁਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਣਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ 2.5 ਮਾਈਕ੍ਰੋਮੀਟਰ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ 2.5 ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਧੂੰਆਂ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧੁੰਦ ਇੰਨੀ ਭਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਖ ਦਾ ਪੱਧਰ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਹੈ।
PM 10 ਕੀ ਹੈ ?
PM 10 ਕਣ ਪਦਾਰਥ। ਇਸ ਵਿਚਲੇ ਕਣਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ 10 ਮਾਈਕ੍ਰੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਧੂੜ, ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਧਾਤੂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਕਣ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਕਸਰ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ PM 10 ਅਤੇ 2.5 ਧੂੜ ਉਸਾਰੀ, ਕੂੜਾ-ਕਰਕਟ ਅਤੇ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
PM 10 ਅਤੇ PM 2.5 ਦਾ ਪੱਧਰ ਕੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
PM 10 ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪੱਧਰ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਸਾਧਾਰਨ ਪੱਧਰ 100 ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਗ੍ਰਾਮ ਕਿਊਬਿਕ ਮੀਟਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੀਐਮ 2.5 ਦਾ ਸਾਧਾਰਨ ਪੱਧਰ 60 ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੁਹਾਡੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
AQI ਪੱਧਰ ਵਧਣ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਪੱਧਰ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਦਾ ਸਾਫ਼ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅੱਖਾਂ, ਗਲੇ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਪੁਰਾਣੀ ਬਿਮਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਵਾ ਵਿੱਚ AQI ਪੱਧਰ ਦੇ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਦਮੇ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਹ ਦੀ ਨਾਲੀ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।