Russia Ukraine War: ਰੂਸ (Russia) ਤੇ ਯੂਕਰੇਨ (Ukraine) ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਟੈਂਡ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸ਼ਨੀਵਾਰ (26 ਫਰਵਰੀ 2022) ਨੂੰ ਉਹ ਪਲ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰੂਸ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਚੁਣਨਾ ਸੀ।

ਦਰਅਸਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ 'ਚ ਰੂਸ ਖਿਲਾਫ ਲਿਆਂਦੇ ਮਤੇ 'ਤੇ ਵੋਟਿੰਗ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੋਟਿੰਗ ਕਰਨੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਚਕਾਰਲਾ ਆਧਾਰ ਲੱਭਿਆ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ।

ਸ਼ਾਇਦ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਈ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਰ ਕਮਰ ਆਗਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ 5 ਵੱਡੀਆਂ ਉਲਝਣਾਂ ਕੀ ਹਨ।

1. ਰੂਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ-
ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਉਲਝਣ ਰੂਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੈ। ਰੂਸ ਸਾਡਾ ਪੁਰਾਣਾ ਮਿੱਤਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਬੰਧ ਕੇਵਲ ਏਨੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਹਥਿਆਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ ਵੀ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਰੂਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੁਝ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਪੁਰਾਣੀ ਦੋਸਤੀ ਟੁੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨਿਰਪੱਖ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

2. ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ -
ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਉਲਝਣ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 10-15 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਬੰਧ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਦੇਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੀਨ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਚੀਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਸਬੰਧ ਭਾਰਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਉਸ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਮਜਬੂਰੀ ਵੀ। ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਹਮਲੇ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਪੱਖ ਰਵੱਈਆ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਿਡੇਨ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਘੱਟ ਸ਼ਬਦਾਂ 'ਚ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਟੈਂਡ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਇਸ ਸਭ ਤੋਂ ਉਲਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

3. ਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੌਦੇ ਬਾਰੇ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਤੀਸਰੀ ਉਲਝਣ ਰੱਖਿਆ ਡੀਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੂਸ ਨਾਲ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਕਈ ਸੌਦੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਐੱਸ-400 ਰੱਖਿਆ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਇਕ ਚੌਥਾਈ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਇਸ 'ਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਾ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਕਹੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦਿਮਾਗ 'ਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਵੀ ਉੱਠੇਗਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੱਖਿਆ ਸੌਦਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਹਾਲਾਤ ਵਿਗੜਣਗੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।

4. ਯੂਕਰੇਨ ਬਾਰੇ
ਵੈਸੇ, ਯੂਕਰੇਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਯੂਕਰੇਨ ਅਕਸਰ ਵੱਡੇ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰੂਸ ਵਾਂਗ ਭਾਰਤ ਵੀ ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਯੂਕਰੇਨ 'ਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਰੋਸ ਹੈ। ਹਰ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਾਕਤਵਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦਖਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਜਿਹੀ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਅਕਸ ਖਰਾਬ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਉਲਝਣ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।

5. ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਦੁਬਿਧਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤ ਤੇਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਰੂਸ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਯੂਰਪ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ ਰੂਸ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਜੰਗ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਤਾਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਭ ਕੁਝ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਆਰਥਿਕਤਾ ਢਹਿ ਜਾਵੇਗੀ। ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਸੀ, ਪਰ ਕੋਰੋਨਾ ਨੇ ਬਹੁਤ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਜੰਗ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚਲਦੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਅਰਥਚਾਰੇ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।


ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Russia Ukraine War: ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਭਟਕਾਉਣ ਲਈ ਯੂਕਰੇਨ ਨੇ ਚੱਲੀ ਨਵੀਂ ਚਾਲ, ਸੜਕਾਂ ਤੋਂ ਸਾਈਨ ਬੋਰਡ ਹਟਾਏ