Indian Soldiers : ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਰੇਦਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੱਤਵਾਦ ਅਤੇ ਨਕਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਡਿਊਟੀ 'ਤੇ ਨੀਮ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵੀ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ।
‘ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ’ ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਆਰਪੀਐਫ ਜਵਾਨ ਹਨ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਕਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਤਾਇਨਾਤ 950 ਸੀਆਰਪੀਐੱਫ ਜਵਾਨ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਡਿਊਟੀ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਹਨ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਫੌਜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਲ 2021 'ਚ 153 ਫੌਜੀਆਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 56 ਜਵਾਨ ਸੀਆਰਪੀਐਫ ਅਤੇ 42 ਬੀਐਸਏ ਦੇ ਸਨ। ਨਕਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 57 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਰੇ ਬਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ 15 ਗਜ਼ਟਿਡ ਅਫਸਰਾਂ ਸਮੇਤ 622, ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ 14 ਗਜ਼ਟਿਡ ਅਫਸਰਾਂ ਸਮੇਤ 691 ਅਤੇ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ 18 ਗਜ਼ਟਿਡ ਅਫਸਰਾਂ ਸਮੇਤ 729 ਜਵਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਹਨ।
2015-20 ਦਰਮਿਆਨ 680 ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਹੋਈ ਮੌਤ
ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 6 ਸਾਲਾਂ 2015 ਤੋਂ 2020 ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬੀਐਸਐਫ, ਸੀਆਰਪੀਐਫ ਅਤੇ ਐਸਐਸਬੀ ਸਮੇਤ ਕੇਂਦਰੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਪੁਲਿਸ ਬਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਕਾਰਨ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। 2015-2020 ਦਰਮਿਆਨ ਲਗਭਗ 680 ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਲਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ 323 ਜਵਾਨ ਮੁੱਠਭੇੜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਫੌਜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨਾਲੋਂ ਦੁੱਗਣੇ ਸਨ।
ਕੀ ਹੈ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਕਾਰਨ
ਸਾਬਕਾ ਏਡੀਜੀ ਪੀਕੇ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਉੱਚ ਤਕਨੀਕ ਵਾਲੇ ਹਥਿਆਰ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਭੁਗਤਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। SOP ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗਲਤੀ ਵੀ ਭਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਜਵਾਨ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਬੀਮਾਰੀ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ 'ਤੇ ਫੌਜੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ
ਸ਼ਹੀਦ ਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 45 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਰਾਸ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਕੇ ਵੀਰ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ 15 ਲੱਖ ਤੱਕ ਦਾ ਜਨਤਕ ਯੋਗਦਾਨ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਨਾਲ ਹੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਵਿਆਹੁਤਾ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀਰ ਕੋਰ ਕਾਪਰਜ਼ ਵੱਲੋਂ 10 ਲੱਖ ਦੀ ਵਾਧੂ ਮਦਦ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।