Bangladeshi Diaspora Protest UNGA: ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਦੇ 78ਵੇਂ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਨਵਰ ਅਲ ਹੱਕ ਦੇ ਸਬੰਧੋਨ ਦੌਰਾਨ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਮੁਕਤੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਵੱਲ਼ੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1971 ਦੀ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਦਰਅਸਲ, 1971 ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ (ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਵਿਦਰੋਹ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਵਿੱਚ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀਆਂ ਸਮੇਤ 250 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਬੈਨਰ ਅਤੇ ਤਖ਼ਤੀਆਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, 'ਸਿਰਫ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ 30 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਤਬਾਹੀ'; 'ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਾਤਲ'
1971 ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਇਆ?
1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਿਆ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਾ (ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸਾ (ਉਦੋਂ ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆ ਗਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸੱਤਾ 'ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਸੀ। ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਗੈਰ-ਜਮਹੂਰੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰਾਜ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਉਠਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਦੀ ਕੋਈ ਆਵਾਜ਼ ਉਠੇ, ਇਸ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਸਰਚਲਾਈਟ
26 ਮਾਰਚ, 1971 ਨੂੰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੂਰੇ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਸਰਚਲਾਈਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਭਾਰਤ ਭੱਜ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਦਖਲ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਦੇਸ਼ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ 13 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ 'ਇੰਸਟਰੂਮੈਂਟ ਆਫ਼ ਸਰੰਡਰ' 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 93,000 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅੱਗੇ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕੀਤਾ।