Russia Ukraine War: ਰੂਸ ਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। 24 ਫਰਵਰੀ 2022 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜੰਗ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਮੁਲਕਾਂ ਦਾ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰੂਸੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਤਬਾਹੀ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਇਦ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਰੂਸੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੇਕਸੂਰ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮਾਸੂਮ ਬੱਚੇ ਸਦਾ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਕਈ ਅਨਾਥ ਹੋ ਗਏ। ਸੈਂਕੜੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਸੈਂਕੜੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਖੋਹ ਲਏ ਗਏ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (ਯੂ. ਐੱਨ.) ਦੀ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ 'ਚ 6 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਕੱਤਰ ਜਨਰਲ ਐਂਟੋਨੀਓ ਗੁਟੇਰੇਸ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ।
ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਇੱਕ ਸਾਲ
ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਖੂਨੀ ਜੰਗ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 24 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਇਕ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਖੰਡਰ 'ਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਜੰਗ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਪਰ ਰੂਸ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਰਵੱਈਏ ਕਾਰਨ ਫਿਲਹਾਲ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਕੋਈ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਨਾਟੋ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਦਣਾ ਪਿਆ, ਪਰ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਅੱਜ ਇੱਕ ਸਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੱਦ 'ਤੇ ਅੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ 'ਚ ਕਿੰਨੇ ਸੈਨਿਕ ਗਏ ਮਾਰੇ?
ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 1.90 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਫੌਜ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ 90,090 ਰੂਸੀ ਸੈਨਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਜਨਰਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਇੱਕ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦਾ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਰੂਸ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਕਰੀਬ 1.5 ਲੱਖ ਸੈਨਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। RAND ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਨੀਤੀ ਖੋਜਕਰਤਾ ਦਾਰਾ ਮੈਸੀਕੋਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 1 ਲੱਖ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਰੂਸ ਲਈ, ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਲਗਭਗ 1 ਲੱਖ ਤੋਂ 1.30 ਲੱਖ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਯੂਕਰੇਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ?
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਯੂਕਰੇਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ 121,480 ਰੂਸੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਰੂਸ ਨੇ ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਰਫ ਦੋ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਰੀ 21 ਸਤੰਬਰ 2022 ਨੂੰ, ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸਰਗੇਈ ਸ਼ੋਇਗੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 5,937 ਰੂਸੀ ਸੈਨਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਰੂਸੀ ਸੇਵਾ ਮੀਡੀਆਜ਼ੋਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ 11,662 ਰੂਸੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਖੋਜਕਰਤਾ ਮੈਸੀਕੋਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੂਸ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਕਾਰਨ ਹੋਈਆਂ ਮੌਤਾਂ ਬਾਰੇ ਗੁਪਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ?
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਵਿਭਾਗ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਬਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 24 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ 12 ਤਰੀਕ ਤੱਕ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ 7,199 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਸਮੇਤ 18,955 ਨਾਗਰਿਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੋਵੇਂ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਸਮਝਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸਲੀਅਤ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜੰਗ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਚੱਲੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਜਾਣਗੇ।