ਮੀਂਹ ਦੇ ਵੇਲੇ ਕਿਉਂ ਗਰਜਦੇ ਨੇ ਬੱਦਲ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੀ ਹੈ ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ

ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਅਕਸਰ ਹੀ ਅਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਵੱਡੇ ਹਾਦਸੇ ਵਾਪਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਗਰਜ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਵੀ ਹਰ ਕੋਈ ਡਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇਹ ਬਿਜਲੀ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੀ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਆਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਗਰਜ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੀ ਹੈ?

ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 1872 ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਫਰੈਂਕਲਿਨ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਬਿਜਲੀ ਚਮਕਣ ਦਾ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਕਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹਵਾ ਦੇ ਰਗੜ ਕਾਰਨ ਚਾਰਜ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਬੱਦਲ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਰਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਰਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਦੋਵੇਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਰਜ ਵਾਲੇ ਬੱਦਲ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਲੱਖਾਂ ਵੋਲਟ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਬਿਜਲੀ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਧਰਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੱਦਲ ਕਿਉਂ ਗਰਜਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕਰੰਟ ਵਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਚਮਕ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਸਮਾਨ 'ਚ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚਮਕ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਾਰਨ, ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹਵਾ ਫੈਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੱਖਾਂ ਕਣ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਗਰਜ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਗਰਜ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਚਮਕ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਗਤੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਹੈ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਗਤੀ 30,0000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਿੰਟ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ 332 ਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸੈਕਿੰਡ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਲੋਕਾਂ, ਦਰੱਖਤਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਛੱਪੜਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਿਜਲੀ ਆਉਣ 'ਤੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।