ਭਾਰਤ 'ਚ ਜਿਆਦਾਤਰ ਮੌਤਾਂ ਪਿੱਛੇ ਹਨ ਇਹ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ, ਹੋ ਜਾਵੋ ਸਾਵਧਾਨ

ਹਾਲੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧੇ ਹਨ, ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ‘ਕੈਂਸਰ ਕੈਪੀਟਲ’ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਹਰਟ ਅਟੈਕ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨੌਜਵਾਨ ਵੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਡਿਜੀਜ ਮੁੱਖ ਕਾਰਕ:  ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਹਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ ਵੱਧਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਲਈ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ।

ਲੀਵਰ ਅਤੇ ਕਿਡਨੀ ਦੇ ਰੋਗ ਲੀਵਰ ਅਤੇ ਕਿਡਨੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਹਾਲ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਦਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲਿਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। 2017 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ 2.59 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ, ਜੋ ਕੁੱਲ ਮੌਤਾਂ ਦਾ 2.95% ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਿਰੋਸਿਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਹਿੱਸਾ (18.3%) ਹੈ।

ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਿਰੋਸਿਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਹਿੱਸਾ (18.3%) ਹੈ। ਸਿਹਤ ਲੀਵਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਿਡਨੀ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।

2020 ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਕਾਰਨ 9 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੌਤਾਂ:   ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਿਹਤ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਦਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਇਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਜਿਸ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਸ ਨੇ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਨਵੀਂ 'ਕੈਂਸਰ ਕੈਪੀਟਲ' ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 2020 ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ 12 ਲੱਖ ਨਵੇਂ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕੇਸ ਅਤੇ 9.3 ਲੱਖ ਮੌਤਾਂ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ

ਨਾਨ-ਕਮਿਊਨੀਕੇਬਲ ਡਿਜ਼ੀਜ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ:  ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਨ-ਕਮਿਊਨੀਕੇਬਲ ਬਿਮਾਰੀਆਂ (ਐਨਸੀਡੀਜ਼) ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਕੈਂਸਰ, ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਕੇ ਮੌਤ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।