Chanakya Niti : ਚਾਣਕਿਆ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਾਰਥਕ ਅਤੇ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਚਾਣਕਿਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬਦਲਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲ ਹੋਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ। ਤਰੱਕੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਚਾਣਕਿਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਟੀਚਾ ਮਿੱਥਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਇਕ ਗਲਤੀ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦੀ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਹੱਥ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਸਫਲਤਾ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਗਲਤੀ ਕੀ ਹੈ।
मनसा चिन्तितं कार्यं वचसा न प्रकाशयेत् ।
मंत्रेण रक्षयेद् गूढं कार्य्यं चापि नियोजयेत् ।।
- ਚਾਣਕਿਆ ਨੀਤੀ ਨੇ ਇਸ ਆਇਤ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਟੀਚਾ ਮਿੱਥ ਲਿਆ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਸ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਖੁਦ ਤਿਆਰ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦਾ ਖਾਕਾ ਖੁਦ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਿੱਚ ਜੋ ਨਫਾ-ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਕੰਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਆਪਣੇ ਤਕ ਸੀਮਿਤ ਰੱਖੋ, ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾ ਦੱਸੋ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਬਚਾਓ ਅਤੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਓ।
- ਚਾਣਕਿਆ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖਾਸ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਛੂਹਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਰ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਕ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਮਿਹਨਤ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮਿਹਨਤ ਵਿਅਰਥ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵੱਡਾ ਟੀਚਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਚਾਣਕਿਆ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗੰਢ ਬੰਨ੍ਹੋ ਕਿ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੱਕ ਆਪਣੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨੂੰ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਦੁਸ਼ਮਣ ਇਸਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਟੀਚੇ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨਗੇ।