ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਯੁਵਾ ਖੇਡਾਂ 2022 ਦਾ ਆਯੋਜਨ 4 ਜੂਨ ਤੋਂ 13 ਜੂਨ, 2022 ਤੱਕ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅੰਡਰ-18 ਉਮਰ ਵਰਗ ਦੀਆਂ 25 ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀਆਂ 5 ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਡਾਂ ਪੰਚਕੂਲਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਾਹਬਾਦ, ਅੰਬਾਲਾ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 8,500 ਖਿਡਾਰੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ।
ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਯੂਥ ਗੇਮਜ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਤਤਕਾਲੀ ਖੇਡ ਮੰਤਰੀ ਕਰਨਲ ਰਾਜਵਰਧਨ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਰਵਾਇਤੀ ਭਾਰਤੀ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਗਤਕਾ, ਥੈਂਗ-ਟਾ, ਯੋਗਾਸਨ, ਕਲਾਰੀਪਯਾਤੂ ਤੇ ਮਲਖੰਬ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਗੱਤਕਾ, ਕਲਾਰੀਪਯਾਤੂ ਅਤੇ ਥੈਂਗ-ਤਾ ਰਵਾਇਤੀ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟਸ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਲਖੰਭ ਅਤੇ ਯੋਗਾ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖੇਡਾਂ ਹਨ।
ਯੁਵਾ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਖੇਡ ਮੰਤਰਾਲੇ (@YASMinistry) ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਪਣੇ ਮਾਈਕ੍ਰੋ-ਬਲੌਗਿੰਗ ਪਲੇਟਫਾਰਮ, ਕੂ ਐਪ 'ਤੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਕਈ ਪੋਸਟਾਂ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਬਾਰੇ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇੱਕ ਕੂ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ:
ਯੋਗਾਸਨ #KheloIndiaYouthGames2021 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ 5 ਦੇਸੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੀਜੀ ਹੈ। ਕਸਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਸਾਹ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਖਿੱਚਣ ਸਮੇਤ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਜਨਮ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ!
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਦੂਜੇ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ: ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਗੱਤਕਾ #KheloIndiaYouthGames2021 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ 5 ਦੇਸੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ?
ਇਹ ਐਕਰੋਬੈਟਿਕਸ ਅਤੇ ਫੈਂਸਿੰਗ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੇ ਸਿੱਖ ਯੋਧਿਆਂ ਲਈ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਥੈਂਗ-ਟਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ:
#KIYG2021
#DidYouKnow Thang-Ta #KheloIndiaYouthGames2021 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ 5 ਦੇਸੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੂਜੀ ਹੈ?
ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਤਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਮਨੀਪੁਰ ਦੇ ਜੰਗੀ ਮਾਹੌਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ।
#KIYG2021
ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਅਨੁਰਾਗ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਵੀ ਕੂ ਐਪ ਰਾਹੀਂ ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਯੂਥ ਗੇਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਜ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਡਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ:
ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੌਥੀ ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਯੁਵਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਗਤਕਾ, ਥੰਗ-ਤਾ, ਯੋਗਾਸਨ, ਕਾਲਰੀਪਯਤੂ ਅਤੇ ਮਲਖੰਭ।
ਇਸ ਯੂਥ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ 8500 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਲ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। #KIYG2021 @kheloindia @mlkhatter
ਆਓ ਖੇਡਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ
ਗਤਕਾ
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੱਤਕੇ ਦੀ ਖੇਡ ਨੂੰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਯੂਥ ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਤਕਾ ਨਿਹੰਗ ਸਿੱਖ ਯੋਧਿਆਂ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਲੜਾਈ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ। ਖਿਡਾਰੀ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਖੇਡ ਵਜੋਂ ਵੀ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਲਾ ਦਾ ਸ਼ਸਤਰ ਸੰਚਾਲਨ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਥੈਂਗ-ਟਾ
ਥੈਂਗ-ਟਾ ਇੱਕ ਮਨੀਪੁਰੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲੜਾਈ ਦੀਆਂ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਥੈਂਗ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਤਲਵਾਰ ਅਤੇ ਤਾ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਬਰਛਾ।ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਲਵਾਰ, ਢਾਲ ਅਤੇ ਬਰਛੇ ਨਾਲ ਥੰਗ-ਟਾ ਖੇਡ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਕਲਾ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਕਲਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਵਾਇਤੀ ਲੋਕ ਨਾਚ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਯੋਗਾ ਆਸਣ
ਯੋਗਾ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ ਅਤੇ ਯੋਗਾ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਨ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਸਾਰੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਆਪਣੇ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਕਾਰਜਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯੋਗਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਖੇਡ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ, ਇਸਨੂੰ ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਯੂਥ ਗੇਮਜ਼-2022 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਾਲਰੀਪਯੱਟੂ
ਕਾਲਰੀਪਯੱਟੂ ਕੇਰਲ ਦੀ ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਡ ਨੂੰ ਕਲਾਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਮਾਰ, ਕੁਸ਼ਤੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਤਰੀਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਲਾਰੀਪਯੱਟੂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਲੜਾਈ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਕੇਰਲ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਕਰਨਾਟਕ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਅਤੇ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮਲਿਆਲੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।
ਥੰਮ੍ਹ
ਮਲਖੰਭ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਡ ਹੈ। ਇਹ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਮੱਲ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਯੋਧਾ ਅਤੇ ਖੰਭ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਥੰਮ੍ਹ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਰੀ ਲੱਕੜ ਦੇ ਖੰਭੇ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਫਿਟਨੈਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਰਨਾਮੇ ਦਿਖਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸਰੀਰਕ ਲਚਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਲਖੰਬ ਵਿੱਚ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਡ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2013 ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੀ ਖੇਡ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।