Kuiper Belt Planet: ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀਆਂ ਧਰਤੀ ਜਿਹੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਲਈ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਕੋਨਾ-ਕੋਨਾ ਛਾਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਦੇ 'ਜੁੜਵਾਂ ਭਰਾ' ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਜਿਹਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਜਾਓਗੇ। ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸੌਰ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਵਰਗਾ ਇੱਕ ਗ੍ਰਹਿ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਬਸ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ਤੱਕ ਜਾਣਾ ਹੀ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ । ਜਿਸ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸੌਰ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੌਂ ਗ੍ਰਹਿ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਪਲੂਟੋ ਤੋਂ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਖੋਹ ਲਈ ਗਈ ਹੈ, ਸੂਰਜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅੱਠ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਾਪਾਨੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਨੌਵੇਂ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਖੋਜ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗ੍ਰਹਿ ਸਾਡੇ ਸੌਰ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
ਕੁਈਪਰ ਬੈਲਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਨੌਵਾਂ ਗ੍ਰਹਿ
ਡੇਲੀ ਮੇਲ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਜਾਪਾਨੀ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵਾਂ ਗ੍ਰਹਿ ਕੁਈਪਰ ਬੈਲਟ ਵਿੱਚ ਛੁਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸੂਰਜੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਆਖਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਨੈਪਚਿਊਨ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਥੋਂ ਕੁਈਪਰ ਬੈਲਟ (Kuiper belt) ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਲਟ ਗੋਲ ਆਕਾਰ ਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੂਰੇ ਸੂਰਜੀ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਘੇਰਦੀ ਹੈ। ਕੁਇਪਰ ਬੈਲਟ ਵਿਚ ਲੱਖਾਂ ਤਾਰਾ ਗ੍ਰਹਿ ਹਨ, ਜੋ ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਢਕੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਸੂਰਜੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੌਰਾਨ ਬਚੇ ਹੋਏ ਟੁਕੜੇ ਹੀ ਕੁਈਪਰ ਬੈਲਟ (Kuiper belt) ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਕਿੰਨੀ ਦੂਰ ਹੈ ਉਸ ਦਾ 'ਜੁੜਵਾਂ ਭਰਾ' ?
ਜਾਪਾਨੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਨਾਂ 'ਕੁਈਪਰ ਬੈਲਟ ਪਲੈਨੇਟ' (ਕੇਬੀਪੀ) ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਕੁਈਪਰ ਬੈਲਟ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 4.5 ਬਿਲੀਅਨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਬੀਪੀ ਧਰਤੀ ਨਾਲੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਥੇ ਤਾਪਮਾਨ ਇੰਨਾ ਘੱਟ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਵਾਂਗ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਬੇਹੱਦ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਸੌਰ ਮੰਡਲ ਦੇ ਹੈਬੀਟੇਬਲ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਭਾਵ ਉਹ ਜਗ੍ਹਾ ਜਿੱਥੇ ਜੀਵਨ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਕਿਹਾ ਜਾਪਾਨੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ?
ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਓਸਾਕਾ ਸਥਿਤ ਕਿੰਡਾਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੈਟਰਿਕ ਸੋਫੀਆ ਲਾਈਕਾਵਾਕਾ ਤੇ ਟੋਕੀਓ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਸਟ੍ਰੋਨੋਮੀਕਲ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਨੇ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ‘ਦਿ ਐਸਟ੍ਰੋਨਾਮੀਕਲ ਜਰਨਲ’ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਧਰਤੀ ਵਰਗੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਕੁਇਪਰ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿ ਹੋਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਗ੍ਰਹਿ ਸੂਰਜੀ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।