Rain clouds: ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਦਲ ਤੁਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਉਹ ਚਿੱਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਬਰਸਾਤ ਦਾ ਮੌਸਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਬੱਦਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ? ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੀਂਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੱਦਲ ਚਿੱਟੇ ਅਤੇ ਮੀਂਹ ਵਾਲੇ ਬੱਦਲ ਕਾਲੇ ਦਿਸਦੇ ਹਨ? ਤਾਂ ਆਓ ਅੱਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਦੱਸਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ।
ਮੀਂਹ ਦੇ ਬੱਦਲ ਕਾਲੇ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?
ਮੀਂਹ ਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹੋਣ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਰਾਹੀਂ, ਜਦੋਂ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਾਫ਼ ਬਣ ਕੇ ਅਜਿਹੇ ਸੰਘਣੇ ਬੱਦਲ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਦੀ ਘਣਤਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀਂ ਲੰਘ ਸਕਦੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਮੀਂਹ ਦੇ ਬੱਦਲ ਕਾਲੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਚਿੱਟੇ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਪਾਣੀ ਹੈ?
ਚਿੱਟੇ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਲੇ ਬੱਦਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਨੀਲੇ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੇ ਬੱਦਲ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਬਹੁਤ ਆਕਰਸ਼ਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਚਿੱਟੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਬੱਦਲ ਸੱਤ ਰੰਗਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਫੇਦ ਰੰਗ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਨੂੰ ਬੱਦਲ ਚਿੱਟੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਹੁਣ ਸਮਝੋ ਕਿ ਬੱਦਲ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੇ ਹਨ?
ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਬੱਦਲ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਬੱਦਲ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਬੱਦਲ ਬਣਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਜਲ ਵਾਸ਼ਪ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਵਧਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਜਦੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਾਸ਼ਪ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਠੰਢੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਠੰਢ ਕਾਰਨ ਸੰਘਣਾਪਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਵਾਸ਼ਪ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਤੋਂ ਬੱਦਲ ਬਣਦੇ ਹਨ।