ਚੀਨ ਦੀ ਇਸ ਕੰਧ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਕਹਿੰਦੇ 'ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਬਰਸਤਾਨ'? ਜਾਣੋ ਦਿਲਚਸਪ ਕਿੱਸੇ

The Great Wall of China:ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਚੀਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਦੀਵਾਰ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਲੋਕ ਇਸ ਕੰਧ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੰਧ ਸਪੇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

the_great_wall_of_china

The Great Wall of China: ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਚੀਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਦੀਵਾਰ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਲੋਕ ਇਸ ਕੰਧ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੰਧ ਸਪੇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇੰਗਲਿਸ਼ ਵਿਚ ਇਹ 'ਗ੍ਰੇਟ ਵਾਲ ਆਫ ਚਾਈਨਾ' ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਇਸ ਕੰਧ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸੱਤ ਅਜੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਕੰਧ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਕੰਧ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੋ ਜਾਂ ਚਾਰ ਸੌ ਸਾਲ ਦੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜਿਹੀ ਕੰਧ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਚੀਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਮਰਾਟ ਕਿਨ ਸ਼ੀ ਹੁਆਂਗ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਕੰਧ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪੰਜਵੀਂ ਸਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਚੀਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਸਮੇਂ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਏਗੀ ਕਿ ਇਸ ਕੰਧ ਨੂੰ 'ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਬਰਸਤਾਨ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੀਵਾਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵਿਵਾਦ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ, ਦੀਵਾਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 8,850 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ 2012 ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਇੱਕ ਰਾਜ ਦੇ ਸਰਵੇਖਣ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦੀ ਕੰਧ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ 21,196 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੀਨੀ ਅਖਬਾਰ ਸਿਨਹੂਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੰਧ ਚੀਨ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। 1211 ਈ. ਵਿਚ, ਮੰਗੋਲ ਸ਼ਾਸਕ ਚੈਂਗਿਸ ਖਾਨ ਨੇ ਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਕੰਧ ਤੋੜ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਚੀਨ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਚੀਨ ਵਿਚ, ਇਸ ਕੰਧ ਨੂੰ 'ਵਾਨ ਲੀ ਚੈਂਗ ਚੈਂਗ' ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕੰਧ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜ ਘੋੜੇ ਜਾਂ 10 ਪੈਦਲ ਸਿਪਾਹੀ ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਇਸ 'ਤੇ ਚੱਲ ਸਕਦੇ ਹਨ।  ਇਸ ਕੰਧ ਨੂੰ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਚੀਨ ਦੀ ਮਹਾਨ ਦਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਦੀਵਾਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 20 ਲੱਖ ਮਜ਼ਦੂਰ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਤਕਰੀਬਨ 10 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਮੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਦੀਵਾਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਹੀ ਦੱਬ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦੀ ਇਸ ਮਹਾਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਦੀਵਾਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਸੱਚਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਇਕ ਭੇਤ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।