SBI Alert Customers: ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਆਨਲਾਈਨ ਬੈਂਕਿੰਗ ਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਰੁਝਾਨ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਛੋਟੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਵੀ QR ਕੋਡ ਸਕੈਨਰ ਸਥਾਪਤ ਦੇਖੋਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਬੈਂਕ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੇ ਸਾਈਬਰ ਕਰਾਈਮ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ 'ਚ QR ਕੋਡ ਰਾਹੀਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। QR ਕੋਡ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਵਧਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੈਂਕ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (SBI) ਨੇ ਆਪਣੇ 44 ਕਰੋੜ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਅਲਰਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਕੋਈ QR ਕੋਡ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਸਕੈਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਪਲ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੰਗਾਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਟਵੀਟ ਰਾਹੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ
SBI ਨੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਕਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮਹੋਤਸਵ (Azadi Ka Amrit Mahotsav) ਤਹਿਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਤਹਿਤ SBI ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਕਿ 'QR ਕੋਡ ਸਕੈਨ ਕਰੋ ਤੇ ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ? ਇਹ ਗਲਤ ਨੰਬਰ ਹੈ। QR ਕੋਡ ਘੁਟਾਲੇ (QR Code Scam) ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ। ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਚੋ, ਅਣਜਾਣ ਤੇ ਅਣਪਛਾਤੇ QR ਕੋਡਾਂ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ ਤੇ SBI ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹੋ।
ਬੈਂਕ ਨੇ ਇਸ Tweet ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਇਨਫੋਗ੍ਰਾਫਿਕਸ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ, QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਕੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, 'ਸਕੈਨ ਅਤੇ ਸਕੈਮ? ਕਦੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਨਾ ਕਰੋ ਜਾਂ UPI ਪਿੰਨ ਦਾਖਲ ਨਾ ਕਰੋ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ QR ਕੋਡ ਰਾਹੀਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
SBI ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ QR ਕੋਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪੇਮੈਂਟ ਲੈਣ ਲਈ ਨਹੀਂ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਸੁਨੇਹਾ ਜਾਂ ਮੇਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਕੈਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਖਾਤਾ ਖਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ, ਪਰ ਮੈਸੇਜ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਲਏ ਗਏ ਹਨ।
ਬਚਾਅ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰੋ
-ਬੈਂਕ ਨੇ ਕੁਝ ਸੇਫਟੀ ਟਿੱਪਸ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵੀ ਗਲਤੀ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੰਗਾਲ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹੋ।
- ਕੋਈ ਵੀ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ UPI ID ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰੋ।
- UPI ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕੁਝ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
- UPI ਪਿੰਨ ਸਿਰਫ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ।
- ਪੈਸੇ ਭੇਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ, ਨਾਮ ਅਤੇ UPI ID ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰੋ।
- UPI ਪਿੰਨ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ।
- ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ UPI ਪਿੰਨ ਨੂੰ ਉਲਝਾਓ ਨਾ।
- ਫੰਡ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਲਈ ਸਕੈਨਰ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰਾਂ ਤੋਂ ਹੱਲ (ਸੁਝਾਅ) ਨਾ ਲਓ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਭੁਗਤਾਨ ਜਾਂ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲਈ ਐਪ ਦੇ ਹੈਲਪ ਸੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ QR ਕੋਡ ਰਾਹੀਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
SBI ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ QR ਕੋਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪੇਮੈਂਟ ਲੈਣ ਲਈ ਨਹੀਂ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਸੁਨੇਹਾ ਜਾਂ ਮੇਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਕੈਨ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਖਾਤਾ ਖਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੈਂਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ, ਪਰ ਮੈਸੇਜ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਲਏ ਗਏ ਹਨ।
ਬਚਾਅ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰੋ
-ਬੈਂਕ ਨੇ ਕੁਝ ਸੇਫਟੀ ਟਿੱਪਸ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵੀ ਗਲਤੀ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੰਗਾਲ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹੋ।
- ਕੋਈ ਵੀ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ UPI ID ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰੋ।
- UPI ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕੁਝ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
- UPI ਪਿੰਨ ਸਿਰਫ ਪੈਸੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ।
- ਪੈਸੇ ਭੇਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ, ਨਾਮ ਅਤੇ UPI ID ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰੋ।
- UPI ਪਿੰਨ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ।
- ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ UPI ਪਿੰਨ ਨੂੰ ਉਲਝਾਓ ਨਾ।
- ਫੰਡ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਲਈ ਸਕੈਨਰ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰਾਂ ਤੋਂ ਹੱਲ (ਸੁਝਾਅ) ਨਾ ਲਓ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਭੁਗਤਾਨ ਜਾਂ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲਈ ਐਪ ਦੇ ਹੈਲਪ ਸੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਹਿਮਾਚਲ-ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਅਣਪਛਾਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਚਲਾਈਆਂ ਗੋਲੀਆਂ, ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਜ਼ਖਮੀ