Appendicitis : ਐਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਵੀ ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 20 ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਐਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੋਗ 10-30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੇਟ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਸ ਦਰਦ ਨੂੰ ਆਮ ਸਮਝ ਕੇ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਐਪੈਂਡਿਸਾਈਟਸ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਖਤਰਾ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ...
ਐਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਕੀ ਹੈ
ਅਪੈਂਡਿਕਸ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅੰਤਿਕਾ ਸੋਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਧਮਾਕੇ ਦਾ ਡਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਮੁਤਾਬਕ ਅਪੈਂਡਿਕਸ ਅੰਤੜੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਥੈਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੇਟ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਸੱਜੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਪੈਂਡਿਕਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੂ, ਸੋਜ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦਰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਕਾਰਨ ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਵੀ ਬੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ
1. ਇਹ ਦਰਦ ਪੇਟ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਜਾਂ ਨਾਭੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹਲਕੇ ਕੜਵੱਲ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
2. ਪੇਟ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਅਚਾਨਕ ਦਰਦ ਹੋਣਾ।
3. ਖੰਘਣ ਜਾਂ ਤੁਰਨ ਵੇਲੇ ਇਹ ਦਰਦ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
4. ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ, ਬਿਮਾਰੀ ਵਧਣ ਨਾਲ ਹਲਕਾ ਬੁਖਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
5. ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਬਜ਼ ਜਾਂ ਦਸਤ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਐਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਦਾ ਕਾਰਨ
ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਪੈਂਡਿਕਸ ਦੀ ਲਾਈਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਐਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਾਗ ਵਿੱਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਅੰਤਿਕਾ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਪਸ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਫਟ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੇਟ 'ਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ
ਅਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਜਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਐਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦਾ ਕੋਈ ਪੱਕਾ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।