Heat Stroke: ਮਈ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਤਾਪਮਾਨ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਛੂਹ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਤਾਪਮਾਨ 40 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਉਪਰ ਹੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਹੀਟਸਟ੍ਰੋਕ (Heat Stroke) ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਈ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੜਕਦੀ ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਸਕੂਲੋਂ ਘਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੱਕੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ (risk of heat stroke increases in children)  ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਦਸਤ ਜਾਂ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 



ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ 10 ਤੋਂ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖਤਰਾ ਬਾਲਗਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।


ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੇ ਲੱਛਣ (Symptoms of heat stroke in children)
ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਹੋਣਾ
ਨਿਊਰੋਲੋਜੀਕਲ ਸਮੱਸਿਆ
ਵਧੀ ਹੋਈ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ
ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੋਣਾ
ਉਲਟੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸਤ
ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਟ ਹੋਣਾ
ਚਮੜੀ ਦਾ ਲਾਲ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਹੋਣਾ


ਜਿਹੜੇ ਬੱਚੇ ਲਗਾਤਾਰ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਤੁਰੰਤ ਏਸੀ ਜਾਂ ਕੂਲਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉਹ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਜਾਂ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।


ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ
ਸ਼ਾਰਦਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਇੰਟਰਨਲ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ.ਭੂਮੇਸ਼ ਤਿਆਗੀ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਹਾਓ। ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਆਈਸ ਪੈਕ ਵੀ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥਾਂ, ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਗਿੱਲਾ ਤੌਲੀਆ ਰੱਖੋ। ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹਵਾਦਾਰ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਬਿਠਾਓ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦਿੰਦੇ ਰਹੋ। 


ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇ?



  • ਬੱਚੇ ਦੇ ਕੋਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਰੱਖੋ।

  • ਜਦੋਂ ਵੀ ਬੱਚਾ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਸਿਰ ਢੱਕੋ।

  • ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਛਤਰੀਆਂ ਜਾਂ ਟੋਪੀਆਂ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਭੇਜੋ।

  • ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਭੋਜਨ ਖਿਲਾਉਂਦੇ ਰਹੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਖੇ ਨਾ ਰਹਿਣ ਦਿਓ।

  • ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ, ਜੂਸ ਜਾਂ ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ ਦਿਓ

  • ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਗਲੂਕੋਨ ਡੀ ਜਾਂ ਓਆਰਐਸ ਦਿਓ

  • ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਧੁੱਪ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਵਿੱਚ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ

  • ਧੁੱਪ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਜਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ

  • ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟ ਰੱਖੋ

  • ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਅਤੇ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਾਓ

  • ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਸੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਦਾ ਭੋਜਨ ਨਾ ਖਿਲਾਓ

  • ਜੇਕਰ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹੋਣ ਜਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ।


Disclaimer: ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕੁਝ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੁਝਾਅ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਿਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।