ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਫਿੱਟ ਰਹਿਣਾ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੱਕ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਅਸੀਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਯੋਗਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੋਗਾ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ। ਯੋਗਾ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਦੇਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਏਗਾ।
ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਯੋਗਾ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਕਸਰਤ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਸਰੀਰਕ ਸਥਿਰਤਾ, ਤਣਾਅ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਯੋਗਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ, ਪਰ ਕੁਝ ਆਮ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
1. ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੋਗਾ ਨਾ ਕਰੋ
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਨਾ ਕਰੋ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਆਸਾਨ ਯੋਗਾ ਆਸਣ ਕਰੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੀ ਔਖਾ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਵੀ ਔਖਾ ਯੋਗਾ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਬਾਅ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਸਣ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਬੇਲੋੜਾ ਜ਼ੋਰ ਨਾ ਲਗਾਓ। ਆਸਣ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰੋ, ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਨਹੀਂ। ਆਸਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਦੇਰ ਆਰਾਮ ਕਰੋ।
2. ਸੱਟਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮ
ਗਲਤ ਯੋਗਾਸਨ, ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਖਿੱਚਣ ਜਾਂ ਬੇਲੋੜਾ ਦਬਾਅ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਸੱਟ ਜਾਂ ਸੱਟ ਲੱਗ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਯੋਗ ਗੁਰੂ ਜਾਂ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਪੀਰੀਅਡਸ, ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਦੀ ਗਲਤੀ ਨਾ ਕਰੋ।
3. ਪਾਚਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਾਚਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਖਾਣਾ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਹਲਕਾ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਜਾਂ ਪਾਚਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
4. ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੋਗਾ ਨਾ ਕਰੋ
ਕਈ ਲੋਕ ਸਵੇਰੇ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੋਗਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਯੋਗਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਯੋਗਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਲਟੀ ਵੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
5. ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨਾ ਕਰੋ
ਕਈ ਲੋਕ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਇਸ਼ਨਾਨ ਜਾਂ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਯੋਗ ਆਸਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਗਰਮ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਤੁਰੰਤ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਜਾਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਠੰਡ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਬਲਗਮ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਕ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ।
ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲੱਛਣ
1. ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਚਿਹਰਾ ਲਾਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
2. ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘਬਰਾਹਟ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਰੁਕ ਜਾਵੋ।
3. ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ ਵੀ ਇੱਕ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ।
4. ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ 'ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੋਜ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੋਗਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ
1. ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਯੋਗਾ ਸੈਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੀ ਯੋਗਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸਮਾਂ ਵਧਾਓ।
2. ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇੱਕ ਆਸਣ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ 4 ਤੋਂ 5 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਗਾ ਆਸਣਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
3. ਥਕਾਵਟ, ਬੁਖਾਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
4. ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਯੋਗਾ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਯੋਗਾ ਕਿਸੇ ਕੋਚ ਜਾਂ ਗਾਈਡ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਹੀ ਕਰੋ।
5. ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਯੋਗਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਯੋਗਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਇਕ ਘੰਟੇ ਲਈ ਯੋਗਾ ਕਰੋ। ਜੋਸ਼ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੋਗਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਵੀ ਖਰਾਬ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
Disclaimer: ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਦੱਸੇ ਗਏ ਤਰੀਕਿਆਂ ਅਤੇ ਸੁਝਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ,ਕਿਸੇ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ।