Health Nesw: ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਆਮ ਹਨ। ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਰਦਾਂ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਲੋਕ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਾਅ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਦਾ ਖਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ ਜਨਰਲ ਹਸਪਤਾਲ (ਐਮਜੀਐਚ) ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ ਜਨਰਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਬਾਂਝ ਜਾਂ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ (ਬਾਂਝਪਨ) ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਟ ਫੇਲ੍ਹ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ 16 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਮੈਸੇਚਿਉਸੇਟਸ ਦੇ ਜਨਰਲ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਮੀਨੋਪਾਜ਼, ਹਾਰਮੋਨ ਤੇ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਕਲੀਨਿਕ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਐਮਿਲੀ ਲੌ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਅਸੀਂ ਇਹ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤ 'ਚ ਬੱਚਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਉਸ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦੌਰਾਨ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਾਰਟ ਫੇਲ੍ਹ 2 ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ
ਅਧਿਐਨ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਾਰਟ ਫੇਲ੍ਹ 2 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਰਟ ਫੇਲ੍ਹ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਫਰੈਕਸ਼ਨ (HFpEF) ਤੇ ਘਟਾਏ ਗਏ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਫਰੈਕਸ਼ਨ (HFrEF) ਹਾਰਟ ਫੇਲ੍ਹ। ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਫਰੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਘਟੇ ਹੋਏ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਫਰੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦਾ ਖੱਬਾ ਵੈਂਟ੍ਰਿਕਲ (ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਚੈਂਬਰ) ਖੂਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੰਪ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਟੀਮ ਨੇ ਬਾਂਝਪਨ ਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਲਿੰਕ ਪਾਇਆ। ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਰਿਜ਼ਰਵ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਫਰੈਕਸ਼ਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਦੀ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਸ ਖੋਜ ਵਿੱਚ 38,528 ਪੋਸਟਮੈਨੋਪੌਜ਼ਲ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 14 ਫੀਸਦੀ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਂਝਪਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸੀ।
15 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਾਂਝਪਨ ਸਮੁੱਚੇ ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ 16 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਿਲ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਬਾਂਝਪਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਫਰੈਕਸ਼ਨ ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਹੋਣ ਦਾ 27 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਜੋਖਮ ਸੀ।
ਮਰਦਾਂ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ
ਇਹ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਅਜੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਕਿ ਰਿਜ਼ਰਵ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਫਰੈਕਸ਼ਨ ਕਿਵੇਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਪ੍ਰੀਜ਼ਰਵ ਇਜੈਕਸ਼ਨ ਫਰੈਕਸ਼ਨਜ਼ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਚੰਗੀਆਂ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਮਾੜੀ ਦਿਲ ਦੀ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ ਫੰਕਸ਼ਨ (HFpEF) ਮਰਦਾਂ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।